Rahman Sûresi / İnsanın Yaratılışı

19 Temmuz 2005 tarihinde yayınlandı. görüntülenme Kur'an Sohbetleri

Bugün Kuran’ı Kerim’in 55. suresi olan Rahman Suresini okuyacağız. Bu sure vesilesiyle Kuran’ı Kerim’de insanın yaratılışıyla ilgili ayetleri hep bir arada göreceğiz. Hz. Adem’in yaratılışı, ondan sonra insanın, onun neslinden gelen bizlerin yaratılışı sonra da insanların öldükten sonra tekrar yaratılışı. Bunlarla ilgili ayetleri inşallah bir arada görmeye çalışacağız.

Bismillahirrahmanirrahim, her surenin başında bir besmele var. Bunları kısaca açıklamaya çalışıyoruz. Allah’ın adıyla, rahman ve rahim olan. Rahman kelimesi de, rahim kelimesi de aynı kökten geliyor. Merhamet anlamına gelen rah kökünden geliyor. Arapçada rahman, Allah’tan başka herhangi bir varlık için kullanılamıyor. Ama rahim, Allah için de, diğer varlıklar için de kullanılıyor. Merhamet, işte bizim gibi güçsüz insanlar yani birisine acıyor ama bir şey yapamıyor. Ya da yapıyorsa da yeteri kadar yapamıyor. Böyle varlıklarda olan acıma duygusudur. Ama Allahü Teâlâ için böyle bir söz konusu değildir. O yapar ve tam olarak yapar. Her zaman için rahimdir, her zaman için rahmandır. Allah, tam olarak yaptığından dolayı o ikram sahibidir. Allah adında rahmet kelimesini kullandığımız zaman ikram anlamını vermemiz lazım, çünkü onun güçsüzlüğü diye bir şey söz konusu değildir. O, ikramda bulunur.

Yalnız bu ikram bazen bize ters intikal edebilir. Mesela Allahü Teâlâ bizi sıkıntıya sokuyordur, o sıkıntı da bizim için büyük bir ikramdır da onu biz çok kötü bir şey olarak algılayabiliriz. Bu, tıpkı bir çocuğun okula gönderilmesine benzer. Ne güzel, arkadaşlarıyla sokakta oynayıp zıplarken, sabahleyin istediği saatte kalkarken, şimdi şu saatte kalkacaksın, çantanı alacaksın, okula gideceksin, şu kadar saat okulda kalacaksın, geleceksin. Çocuk açısından hadi başlangıçta biraz eğlenceli gibi, sonradan da bir sıkıntı gibi olmaya başlar. O üzüldükçe babası ona der ki ya da annesi, evladım bu senin için çok iyidir, ileride göreceksin. Tıpkı onun gibi bizim bazen çok kötü durumlara düştüğümüz olabilir. O durumda bile Allahü Teâlâ’nın bize ikramı devam ediyordur. Çünkü onun verdiği nimetle zaten ayakta duruyoruz. Çünkü o ilerisi için bizim hayrımıza olan şeydir. Eğer günahımız varsa affına vesile olur, yoksa derecemizin yükselmesine. Her iki halde de daha pişkin, daha olgun bir insan olmamıza sebep olur. Tıpkı eğitimli bir insan gibi.

Şimdi, rahman ve rahim de, ikisi de aynı kökten geldiği için birisine bir mana vermek lazım ki insanlarda bulunabilsin. Dolayısıyla rahim sözcüğüne ikramı bol diye bir anlam verdik. Rahman sözcüğüne de iyiliği sonsuz diye bir anlam verdik. İyiliği sonsuzluk, ancak Allah’a mahsus bir özelliktir. Ama ikramı bol olmak insanlar için de söz konusu olabilir. O zaman besmelenin anlamı şöyle oldu: İyiliği sonsuz, ikramı bol Allah’ın adıyla.

Er Rahman: İyiliği sonsuz olan ya da o Rahman’dır. Allah’ın iyiliği sonsuzdur. Allemel Kur’an. Kuran’ı öğretmiştir. Demek ki sonsuz iyiliğin en önemli göstergelerinden bir tanesi Kuran’ı öğretmiş olmasıdır. Hakikaten de Kuran, bir insanın bu dünyada elde edebileceği en yüce bilgilere sahip olan bir kitaptır. O Kuran üzerinde çalışmak, onun üzerinde düşünmek, onunla yaşamak, onun gösterdiği yoldan gitmek bir insan için olabilecek en güzel şeydir. İnsanın hem dünyasını hem ahiretini kazanır. Bu dünyada ve ahirette mutlu olur.

İnsanı Allah yaratmıştır ve ona beyanı öğretmiştir. Beyan kelimesi açıklama manasınadır. Birçok şeyi açıklama ihtiyacı duyarız. Bu açıklamayı da dilimizle yaparız. Tabi işaretle de yaparız, yazıyla da yazarız. Ama o açıklamanın oluşma safhası da vardır. Yani önce o açıklama ihtiyacının ortaya çıkması lazım. Onun için bir bilgi birikimi gerekir. Allah insanlara çevresinden bilgi alabilme, o bilgiyi kendi hamuruyla yoğurma, sonra da bir üretim gibi piyasaya sürme şeklinde açıklayabilecek vasıfta yaratmıştır. Bazı bilgileri aldığı gibi nakleder, bu da bir açıklama yoludur. Bazıları da kendine göre yeni bir şekil verir. Mesela undan ekmek yapılması gibi insanlara sunar. Bazısı da bozar sunar. Bilgiyi bozarak sunar. Kötü niyetlidir ya da bilmeden böyle şeyler yapabilir. Ama her halükarda içinde olanı açıklayabilme yeteneğini insana Allahü Teâlâ vermiştir. Ama mesela hayvanlar hikayelerini anlatamazlar. İnsanlar anlatırlar.

Güneş ve Ay bir hesaba göre hareket ederler. Biliyorsunuz öylesine ince hesaplara göre hareket ederler ki güneşin Ay’ın hareketlerinde küçük bir sapma olmaz. Bu konuyla ilgilenen bilim adamları işte şu gün, şu saatte, şu dakikada, şu saniyede güneş falan yerde olacak, Ay ve güneşin yerleri şöyle olacak diyebilirler. Çünkü o düzeni Allahü Teâlâ kurmuştur.

Necm de secer de secde ederler. Necm kelimesi yıldız manasına da oluyor Kuran-ı Kerim’de, Araplar yerden biten ve sapı olmayan bitkilere de necm diyorlar. Hani yeryüzüne böyle yapışan bitkiler var ya. Sarmaşık gibi böyle. Yani sapı olmayan, sapsız bitkilere necm diyorlar. Ama bu ayeti kerimede bunun yıldız olması gerekir. Şundan dolayı, bir başka ayette mesela Hac Suresi 18. ayetinde Allahü Teâlâ şöyle diyor. Görmedin mi, şunu görmen gerekmez mi, idrak etmen icap eder, anla, düşün, kavra göklerde kim var, yerde kim varsa hepsi Allah’a secde ederler. Yani her şey Allah’a boyun eğer. Güneş ve Ay da. Yıldızlar, dağlar ve ağaçlar da hepsi Allah’a secde eder ne demek? Yani Allah’ın koyduğu kuralların dışına çıkmaz, öyle devam ederler. Bu hayvanlar da Allah’a secde ederler, insanların bir çoğu da. İnsanlar da iki gruba ayrılır. Müslüman, kafir herkesin vücudu zorunlu olarak Allah’ın koyduğu kurallara uyar. Yemek yer, uyur, yatar kalkar yani Allah’ın kurallarına uymazsa zaten yaşaması mümkün olmaz. İşte kalbinin çalışması, vücuttaki bütün organların çalışması o kurallara göredir. Orada da insanların Cenabı Hakk’a bir isyanı pek olmaz. Daha doğrusu onu yapamazsınız. Yani mesela kalbinize deseniz ki bugün fazla mesai yapacağız, sizi dinlemez.

Şimdi, bir de gönüllü kulluk kısmı vardır. İnsanlar bu zorunlu kulluk kısmı der ki Allah’ın kuludur, orada bir problem yok. Ama gönüllü kulluk yani Allah’ın insanlara verdiği bir seçim hürriyeti. Bunu kullanma söz konusu olunca bir çok kimseye bakarsınız ki Cenabı Hakk’a başkaldırmış, Allah’a akıl öğretiyor. Allah’a yol gösteriyor kendi kafasınca. Onun için burada insanların çoğu Allah’a boyun eğer.

Peki, insanların çoğu derken kendine peygamber gelmeyenler ne yapacak? Onlar da aklını kullanacaklar. Fıtratına aykırı davranış yapmazsa oldu. Aklını kullanırsa tamam, yapacağı odur zaten. Aklını kullanan kişi yoldan çıkmaz.

Ama çoğusuna da azap hak olmuştur. Kendi tavırlarıyla cezayı hak etmişler. Kim ki, Allah kimi alçaltırsa yani kimin kötü durumda olduğunu Allah karar verirse, Allah kimi kötü sayarsa ona ikram edecek kimse yoktur. Yani onu değerli hale getirecek hiç kimse olmaz. Allah’ın alçak saydığını hiç kimse yüksek sayamaz. Sayarsa da hiçbir şey ifade etmez. Mesela bu şuna benzer. Biz kendi aramızda bir adamı kendimize göre çeşitli mevkilerde, makamlarda kabul edebiliriz. Aramızda ortaklaşa bir karar alırız, falanca adam yüksek mühendistir diyebiliriz. Ama dışarıya çıktığımız zaman diploma isterler değil mi? Ya biz böyle kararlaştırdık. Sizden bana ne? Aynı şekilde Cenabı Hak bütün hesaplar onun elinde olduğuna göre onun alçak kabul ettiği alçaktır, bitti. Kuralı o koyar. Değerli kabul ettiği de değerlidir. O zaman öyleyse kendiniz kural koymaya kalkışmayın yazık edersiniz. Çünkü bunu kimse dinlemez. Tıpkı kendisini hoca ilan eden gibi. Şimdi birisi var, diyor ki kendisini biraz hoca zannediyor, ben diyor profesörleri cebimden çıkarırım diyor. Onun yakını birisi de demiş ki bana anlattı, sen şimdiye kadar hiç profesörle karşılaştın mı? Yok demiş. Peki nasıl cebinden çıkarıyorsun, bir görebilir miyim?

Şimdi, kendi kendine bu oluyor. Hiç unutmuyorum fakir bir adam köyde, yani zar zor geçiniyor. Bizim yanımızda konuşuyor. Diyor ki sanki onu hiç tanımıyormuşuz gibi, benim servetim, benim çoluk çocuğuma onlar ölene kadar yeter diyor. Halbuki kendisinin bir aylık yiyeceği yok. Şimdi bunu söylemek kolay. Ama gerçekte böyle bir şey yok. Bu, demekle olsa hepimiz her şeyi söyleriz. Demekle olmuyor. Onun için biz kendi aramızda bir kişiyi cennetlik ilan edebiliriz. Ama cennete koyacak olan biz değiliz ki. Ya da bir adamı cehennemlik ilan edebiliriz. Cehenneme koyacak  olan biz değiliz ki değil mi? O zaman bizim ilanımızın da hiçbir anlamı olmaz. Ama Allahü Teâlâ’nın verdiği karar, her halükarda geçerlidir.

Az önceki okuduğumuz ayeti kerime secde ayetiydi. Secde yapmayı unutmayalım. Dersten sonra yaparız.

Onun için yıldız da ağaç da Allah’a secde eder. Yani her şey Allah’a boyun eğer. Her şey Allah’ın koyduğu düzene uyar. Kainat içinde düzeni bozabilecek tek varlık insandır. Onun için Allahü Teâlâ denizde ve karada insanların elleriyle yaptıklarından dolayı bozukluk ortaya çıktı. Bozulma ortaya çıktı. Yani çevreyi bozabilecek olan tek varlık insandır. Düzeni bozabilecek olan tek varlık insandır. Şimdi bu niye böyle? Neden dolayı insanların yapmış olduklarından denizde ve karada bozukluk ortaya çıktı? Rum 41’miş. Yaptıklarının bir kısım cezasını onlara tattırmak için. Yani sen yaptın ya, bunun cezasının birazını sen çek. Birazını sen çek demek ne demek? Bundan başkaları da zarar görür demektir. Diğer insanlar da zarar görür, hayvanlar da zarar görür, bitkiler de zarar görür, her şey zarar görür. İşte bugün biliyorsunuz insanların yaptıkları yanlışlıklardan dolayı denizlerde balık kalmadı, havada kuş kalmadı, ormanlarda hayvan kalmadı ve insanlar da hastanelerde kuyrukta. Ülkeye hastane yetişmiyor, hastanelere doktor yetişmiyor. Herkes hasta. Niye böyle? İşte yaptıklarımızın bir kısmının cezasını siz de çekin. Bir kısmını da başkaları çeker.

Allah, göğü yükseltti ve dengeyi kurdu. Kainatta müthiş bir denge vardır. Şimdi kainattaki hiçbir şey bu dengeyi bozamaz ama insan hariç. Siz dengeyi bozmayın, aşırılığa gitmeyin diye.

Ölçüyü adaletli olarak yerine getirin. Yani tartıyorsanız adil tartın. Ölçüde, tartıda haksızlık yapmayın. Tabi bu ölçü her şey için söz konusudur.

Tartıyı eksiltmeyin, eksik tartmayın. Mesela biliyorsunuz Kuran’ı Kerim’in en ağır yasaklarından bir tanesi de faizdir. Faiz de dengeleri tamamen bozan bir şeydir. Ben burada para çıkarsam şuradan, diyelim ki 50 lira para var. Ben bu 50 lirayı Mehmet Hoca’ya versem, bunla gider sizden birine olan borcunu öder. O ona, o ona herkesin birbirine 50’şer lira borcu olsa, öyle düşünün, en son Yahya gelse, onun da bana 50 lira borcu olsa şu 50 lira şu kadar adamda el değiştirerek herkesin işini görür, sonunda yine benim cebime gelir değil mi? Burada 100 kişi varsa 50’yi 100 ile çarpın 5000 liralık iş görmüş oluyor.

Şimdi, bütün bunlara ben sebep olduğum için eğer ben bunu Mehmet Hoca’ya Allah rızası için verdiysem hepsine ben sebep olduğumdan dolayı bunun sevabını alırım. Ama kendi borcumu ödemek için verdiysem yine bir sevaptır, çünkü yine bir çok harekete sebep olmuşumdur, sadece o kadar. O borcumu vermiş olmanın karşılığı olur, başka bir şey olmaz. Şimdi bu 50 lira burada 100 kişinin işini görmüştür ama sonuçta 50 lira artı 1 kuruş olmamıştır değil mi? 50 liradır yine. Bunu aynen piyasaya sürdüğünüzü düşünün, falan adamın borcunu öde, falan adamı işçi çalıştır, falan adam yatırım yapar, filan adam şunu yapar, bunu yapar ama sonuçta bu 50 lirayı kimse 50 lira 1 kuruşa çıkaramaz.

Ama siz faize verdiğiniz zaman diyorsunuz ki al bu 50 lirayı ama ben 60 lira isterim diyorsunuz. Yani hiç kimsenin bunu artırma şansı yok. İnsanlara güçlerinin yetmeyeceği bir yük yüklüyorsunuz. O zaman bu ne demektir? Birisinin cebindeki 10 lirayı bana getir ver demektir. Bir daha şey yaparsak biraz daha, bir daha yaparsak biraz daha… Bir müddet sonra toplumun parasını ben kontrol edecek hale gelirim. O zaman insanlarla çocuk gibi oynamaya başlarım ve bütün dengeler bozulmaya başlar. Birçok dükkan kapanmak zorunda kalır, çünkü onların günlük sermayesi olarak kullandıkları parayı ben almışımdır artık. Piyasanın dengesi bozulur tıpkı bugün dünyada olduğu gibi. Bazı kimseler paraya hükmediyor.

Sonra para öyle bir şeydir ki şu 50 lirayı aç kalsam yiyemem. Susuz kalsam bunu içemem. Bu hiçbir işime yaramaz. Sadece dolaşımda olursa bir işe yarar. Şimdi, belli insanların cebine girdiği zaman dolaşımdan da alınmış oluyor. Böylece toplumun tüm dengesi bozuluyor, dünyada olduğu gibi. İşte, Allahü Teâlâ bu dengeyi bozan faizden çok ağır bir yasak olarak bahsediyor. Ama insanlar dengeyi bozabiliyorlar. Bunun cezasını da başkalarıyla birlikte kendileri de görüyor.

Allah, yeryüzünü de düzenlemiştir, oluşturmuştur, onu da enam için. Bu enam kelimesi mahluk anlamına, yaratıklar anlamına geliyor. Bazen canlılar manasında da kullanılıyor. Onun için birçok mealde galiba, bakayım benimkinde nasıl? Bendekinde Allah, yeri halk için koydu diye bir tercüme yapılmış. Fakat bu çok enteresan bir tercüme. Öyle bir tercüme ki kimse yanlış diyemez çünkü halk kelimesi mahluk manasına gelir Arapçada. Öyle bir tercüme ki hiçbir Türk o manada anlamaz. Halk dediğiniz zaman insanlar diye anlar. Bendeki öyle, sizde de canlılar diye mi var? Evet, canlı mahluk. Ama esasen manası mahluktur. Canlılar da denebilir, cansızlar da denebilir. Çünkü yeryüzü burada bulunan bütün varlıklar için bir anlam taşıyor.

Burada meyve vardır, hurma… Hurmayı özellikle zikrediyor. Şimdi bu meyvenin kapçık diyoruz değil mi o dış kısmına, o meyvenin içinde oluştuğu şey var ya. Mesela hurmalar bir şeyin içinde oluşuyor. Dışında bir dış kabuk oluyor, içinden çekip alıyorsunuz hurma oluyor. Kapçık mı deniyor. Mesela mısırı düşünün, mısırın dışında bir koçan var, o koçanın içinden mısırı çıkarıyorsunuz. Onu meyveler olarak düşünün. Fındık var mesela, fındığın dışında bir şey var, kapçığı var, onun içinden alıyorsunuz. İşte hurma da öyle, kestane de aynı şekilde değil mi? Ceviz de öyle? Neyse şimdi salkım falan da deniyor ama esas salkım dendin mi o aradaki kısımlar, o meyveyi asıl tutan şey. Kapçıklı hurma. Sapı olan taneli bitkiler ve güzel kokulu bitkiler. İşte bütün bunları Cenabı Hak yaratmış, her şeyi hazırlamış insanlar için, son derece güzel. Rabbinizin hangi nimetini yalanlayabilirsiniz?

Rabbiküma burada Arapçada “küma” iki varlık için yani sizin ikinizin Rabbi. Tukezzibani yalanlarsınız. Sizin ikiniz derken belki erkek ve kadın olarak da düşünülebilir. Biraz sonra gelen ayeti kerimelerin işaretiyle insan ve cin olarak da akla gelebilir. Artık bu meyvelerden cinler yararlanıyor mu o konuda benim bildiğim herhangi bir şey yok. Herhalde erkek ve dişi biraz daha şey olabilir ya da insanlar ve hayvanlar da belki olabilir. Oradaki enam sözcüğünü canlılar şeklinde anlarsak insanlar ve hayvanlar da olabilir. Her iki grubun Rabbi. İkiniz de Allah’ın bu nimetlerinden hangisini yalanlayabilirsiniz? Tabi neyi murat ettiğini Cenabı Hak daha iyi bilir. Tükezziban da tensiyedir. İkiniz yalanlayabilirsiniz. Yani bu nimetlerin hepsi Allah’ındır. Allah’ın karşısında yalana sarılamazsınız ki. Hangi kafire sorsanız, bunu kim yarattı diye, Allah yarattı der. E peki bu kadar nimete karşılık bir teşekkür gerekmez mi? O teşekkür de Allah’a yapılan şükürdür. Yani tamam Allah sana her şeyi versin güzel. Ama emir vermesin mi? Tabi ki emir de verecek.

Allah, insanı salsaldan yaratmıştır. Salsal, mesela bir ayette diyor ki, Hicr Suresinin 26. ayetinde diyor. Yıllanmış hameden… Hame, bataklık yani çamur suyla karışmış, uzun süre kalmış, kokuşmuş. Ona bataklık deniyor değil mi? Bu bataklığa iki yıl sonra gitsen ne olur? Üstü kurumuş olur, kurumuş olan kısım da bir tabaka oluşur onun üzerinde sanki pişmiş çömlek parçalarına benzer. Şöyle vurursunuz tak tak ses çıkarır. Salsal odur. Tak tak ses çıkarır. Yanı yıllarca kalmış o çamurun kuruyarak o hale gelmiş şekli.

Şimdi, salsaldan yaratmışızdır, fahhar gibi. Yani çömlek gibi bir salsal. Sanki uzun süre durduğu zaman, bilhassa sel gelir, bıraktığı çamur yığınları olur, bir süre sonra oraya gittiğiniz zaman orada bakarsınız ki böyle kıvrılmış, güneşte de pişmiş sanki çömlek parçaları gibi görürsünüz, böyle vurunca tak tak eder. Yüzü de gayet düzgündür.

Hicr 26. ayette diyor ki Allahü Teâlâ insanoğlunu işte böyle vurduğunuz zaman tak tak ses çıkaracak, sanki çömlek parçacığı gibi olmuş olan bir çamurdan yarattık. İşte bu çamurun başlangıcı bir hame yani bataklıktır. Bataklığı bilirsiniz, ne üretir en çok? Sivrisinek üretir. Yani canlılar üretiyor ve bataklığın içinde bu konuda uzman birisi varsa lütfen söylesin, yani benim bildiğim kadarıyla her çeşit canlı oluşur orada. Solucanlar, kurtçuklar, başka şeyler oluşur.

Şimdi buna şuradan hareketle şey yapıyoruz Araf Suresinin baş tarafında Allahü Teâlâ insanların yaratılışını anlatıyor. İşte insanı tiin’den yani sulanmış bir topraktan yarattığını, sonra meleklere Adem’e secde edin dediğini, hepsinin secde ettiğini ama İblis’in etmediğini anlatıyor. İblis’le ilgili Adem aleyhisselamla ilgili olayları anlattıktan sonra Araf Suresinin 29. ayetinde şöyle diyor: Sizi Allah nasıl başlattıysa o şekilde geri döndürüleceksiniz. Yani yeniden dönüşünüz öyle olacaktır. Bizi nasıl başlattı, bu dünyada hayat nasıl başladı? İşte Adem aleyhisselamın çamurdan yaratılmasıyla başladı. Çamurdan yaratılmasıyla başladı ama ondan sonra öyle devam etmiyor şu anda. Yani Adem aleyhisselamın yaratıldığı gibi devam etmiyor bu gün. Ama bir müddet sonra insanlar ölecek. Yeniden dirilişiniz başladığınız gibi olacak dediğine göre insanların ahirette yeniden dirilmesi, yeniden oluşması, sizi Allah nasıl başlattıysa o şekilde döneceksiniz buyrulduğuna göre Araf Suresinde o zaman bunu bu açıdan incelemek zorundayız.

Biz Mehmet Hoca ile bir iki saat oturduk, ilgili ayeti kerimeleri çıkardık. Onları hep birlikte okuyacağız. Tabi bu çalışma, üzerinde fazla durulmuş bir çalışma değil. Ama bundan sonra çalışacaklar için bir belki zemin oluşturabilir. Biz burada ayetlerde ne yazıyorsa onları söyleyeceğiz. Ne anladıysak onları söyleyeceğiz, işin gerçeğini Cenabı Hak bilir. Ama çalışmak isteyenler için de bir çalışma kapısıdır. Üzerinde durmak isteyenler için mutlaka bunları açıklayan çok sayıda ayet daha vardır. Bizim bulamadığımız ayetler de vardır. Onları da daha sonra üzerinde çalışanlar bulurlar.

Araf Suresi: De ki Rabbim adaletli yani dengeli davranmayı emretti. Yani her şeyin hakkını vermeyi emretti. Her secde yerinde yüzünüzü dosdoğru Allah’a yöneltin. Başka tarafa değil. Yalnız Allah’ı yardıma çağırın, ona dua edin, samimi olarak din onun olmak üzere. Başkasının sözlerini dine karıştırmayın. Allah sizi nasıl başlattıysa öylece döndürüleceksiniz. İşte başlangıç nasıl olmuş? Onunla ilgili ayeti kerimeleri okuyoruz.

Mesela Saffat Suresinde bir ayette Allahü Teâlâ Sen şimdi onlardan sağlam bir görüş iste bakalım. İnsanlar da kendilerine göre bir şeyler yaratıyorlar. Ha, burada şunu söyleyeyim. O yaratma kelimesi bizlerde mahkum edilmiştir. Birisi yaratma kelimesini kullandı mı bakarsınız ki birçok kimse haaa falan, sen ne demek istiyorsun derler. Yani o kelimeye haksızlık yapılıyor. Niye? Çünkü yaratma kelimesini insanlar da kullanıyorlar. Kullanılması yasak bir şey değil. Ama zamanında mezhepler arasında bu kelime üzerinde gereksiz sürtüşmeler olmuş, bir grup Mutezile’ye karşı çıkanlar yaratma kelimesi üzerine aşırı yüklenmişler, Allah’tan başka yaratıcı yoktur diyerek ayetlerden bir tanesini delil getirmişler, öbürü başkasını getirmiş falan derken bu kelime mahkum edilmiş. Bizde de Mutezile’ye karşı çıkanlar hakim olduğu için ben yarattım diyen bir insana bak bak diye adamı neredeyse kafir yapacak kimseler olur.

Şimdi, yaratma kelimesini yoktan var etme manasına yalnız Cenabı Hakk’a mahsustur. Yaratan, yaratmayan gibi olur mu? Ama var olana şekil verme anlamında ona da yaratma kelimesi kullanılır. Mesela İsa aleyhisselam, ayeti kerimede şöyle geçiyor. Ben çamurdan kuş şeklinde bir şey yaratırım, halk ederim. Ayeti kerime bu. Ve ona üflerim, Allah’ın izniyle o bir kuş olur uçar. Yine Cenabı Hak, yaratanların en güzeli olan Allah pek yücedir diyor. Yaratanların en güzeli! Demek ki başka yaratanlar da var. O zaman kelimeyi Allah gibi yaratma şeklinde düşünürseniz tabi bunu hiç kimse yapamaz. İnsanlar ben görüyorum der değil mi herkes? Allah da görüyor. E şimdi ben Allah oldum mu demiş oluyor insanlar? Hiçbir insan ben Allah gibi görüyorum demez. Zaten benim görmem çok sınırlıdır. Ancak Allah’ın görmeme müsaade ettiği şeyleri görürüm, başkasını göremem. Ben hayat sahibiyim, Allah da hayat sahibi. Efendim ben işitirim, benim iradem vardır, benim kudretim vardır, ben konuşurum derken insanlar Cenabı Hakk’a ortak bir şey yapmıyorlar ki. Allah’ın kelam, irade, kudret sıfatına ortak olunur demiyor. Bunların hiçbirisi için bir problem çıkarılmıyor. Aynı tür sıfatlardan olan tekvin sıfatı vardır. Hemen iş oraya geldiği zaman mezhepler arasındaki bir sürü sürtüşmenin bugüne kadar intikaline kurban giderek hemen ben yaratıyorum deyince adam vay sen Allah’la kendini eş mi görüyorsun diyor. Kim yani hangi insan der ki ben yoktan var ediyorum? Var olanlara kendime göre yeni bir şekil veriyorum o kadar.

Onun için burada yani insanlar bir şeyler yapıyorlar. Onların yaptıkları mı daha sağlam, yoksa bizim yarattığımız mı diyor Cenabı Allah. Yaratanların en güzeli. Biz o insanları yapışkan bir çamurdan yaratmışızdır. Yani öyle bir çamur ki tam kıvamında, duvara vurdum mu ayıramıyorsun. Şimdi, önce yapışkan bir çamur, sonra bu çamurun üzerine su birikmiş, sonra yıllar geçmiş kokuşmuş, sonra kurumaya başlamış üzeri çömlek parçası gibi olmuş, sonra ne olmuş bakalım.

Bundan önce bir ayeti kerime daha var. Rabbin meleklere dedi ki ben tıinden bir beşer yaratmaktayım. Tıin yani çamurdan. Yani suyla toprağın karışımından bir beşer, bir insan yaratmaktayım dedi Allah meleklere. Onun organlarını belli bir şekle yani dengesini kurup tüm organlarını yarattığım zaman ona kendi ruhumdan üflediğimde onun için secdeye kapanın dedi. Ne zaman secdeye kapanacaklarmış? Allah çamurdan ki çamurun geçirdiği safhaları az önce okuduk. Bütün o safhalar geçiyor, o arada bir şeyler oluşuyor, neler oluştuğunu daha sonra okuyacağız. Oradan bir insanı Cenabı Hak yaratıyor, bütün organlar tamamlanıp insan tam şekline girdikten sonra ruhundan üflüyor işte o zaman tam insan oluyor. O zaman diyor ki Allahü Teâlâ onun için secdeye kapanın.

Bunun daha detayını da şurada veriyor Cenabı Hak. Bu da Müminun Suresi 12. ayet. Şimdi az önce tıinden yarattım dedi yani çamurdan. Bu defa da çamurdan süzülmüş bir özden yarattım diyor. Şimdi tekrar aynı şeyi düşünelim. Çünkü her defasından farklı şeyler aklımıza gelir. Bir çamur oluşturuluyor, sonrası bataklık haline geliyor, sonra yıllarca bekliyor, onun üzerinde kabuklar oluşuyor yani kuruyor, sonra onun içindeki bir özden bir şey meydana getiriyor Cenabı Hak. Sonra biz onu bir nutfe haline, bir meni parçacığı haline getirdik, sağlam bir yerde. Şimdi bu sağlam yeri hep ana rahmi olarak düşünüyoruz. Ama burada ana rahmi kelimesi geçmiyor. O sağlam yer Adem aleyhisselam açısından düşünüldüğünde o yaratıldığı yer olabilir. Yani çünkü üstünde o kabuklar oluşunca artık onun altı tam bir koruma altında oluyor. Yani olabilir diyorum, mutlaka olur diye değil. Dersin başında da dedim, hep beraber düşünüyoruz, ayetleri anlamaya çalışıyoruz.

Sonra o nutfeyi yani o döllenmiş meni parçacığı şeklinde olanı bir kan pıhtısı halinde yarattık. Sonra onu bir çiğnem et parçası şeklinde yarattık. Onu kemikler halinde ve o kemiklere de et giyindirdik, onu ete büründürdük.

Şimdi, işte bu bir tesviya haline gelmiş olmaktır. Yani tüm organların, kemikler yaratılmış, sinirler, ete büründürülmüş, tüm vücudun şekli ortaya çıkmış. Ondan sonra Allah ruh üflemiş yukarıdaki ayeti kerimede de olduğu gibi. Sonra onu yepyeni bir mahluk olarak inşa ettik, oluşturduk. Yepyeni bir mahluk çünkü ruhu üflenmiş bir mahluk. Ruh üfleninceye kadar diğer hayvanlar gibi aynı oluyor, şekil farklı ama yani bir canı var, organları var. Ama ruh üflendiği zaman insan, insan oluyor. O andan itibaren farklılaşıyor. Yaratanların en güzeli olan Allahü Teâlâ çok yücedir.

Şimdi ahsenül halikin kelimesinin burada olması da çok önemli. Bakın insanı nasıl yarattığını safha safha anlatıyor. Bu tabi bizim yaratılışımız için de önemli. Ama neden ben bunu Adem aleyhisselam için de olabilir dedim, biraz sonraki ayetten onu çıkaracağız. Ama burada dikkatinizi çekmek istediğim ahsenül halikin ifadesidir. Biraz önce yaratma kelimesi ile ilgili söyledik. Yaratanların en güzeli. Bu şunu gösteriyor. İnsanların işte bugün klonlama falan diyorlar, organ meydana getireceğiz diyorlar. Bu, bunun olabileceğini gösteriyor. İşte nutfeyi alak haline getirdik, onu bir çiğnem et haline getirdik, onu kemik haline getirdik, kemiğe et giydirdik falan. Demek ki bu işlemleri insanlar da yapabilecek ki burada Allah, ahsenül halikin ifadesini kullanıyor. Ama bunu en güzel ben yaparım demiş oluyor. Ahsenül halikin ifadesinin burada kullanılması önemli. Yani insanlar da güzel yapabilirler. Ama Cenabı Hakk’ın yarattığı gibi olmaz. Ne olursa olsun. Sonra öleceksiniz, sonra kıyamet günü tekrar diriltileceksiniz. Onu daha sonra ayetlerde göreceğiz.

Şu ayeti kerimede de Secde Suresi 17. ayet ve devamı ayetler: Allah yarattığı her şeyi çok güzel yapmıştır. İnsanı yaratmaya da çamurdan başlamıştır. Hem Adem aleyhisselam için öyle hem bizim için öyle. Çünkü bizim vücudumuzun oluşmasına sebep olan asıl tohum, ana ve babamızın bedenlerinden çıkan su, su ile toprağın karışımından elde edilmiş gıdaların ana ve babamızın vücudunda ayıklanmış olan bir özünden oluşuyor. O öz, çamurdan geliyor çünkü o su ile toprak birleşmezse hayat olmaz. Yediğimiz bütün gıdalar çamurdan geliyor dikkat ederseniz. Başka yerden gelen bir şeyi yemiyoruz. Et de yeseniz o et yine o hayvanın su ile toprağın birleşmesinden elde edilen gıdaları yemesiyle oluşuyor. Süt de öyle hepsi de öyle.

Bakın insanı yaratmaya tıinden başladık sonra onun soyunu diyor burada. Bu ayette insanın soyu derken Adem aleyhisselamın soyu, sonra soyunu oluşturdu bir özden. Az önce söylediğim gibi o çamurdan gelen bir özden, vücudumuz da oluşuyor yediğimiz gıdalardan. Ve zayıf bir sudan yarattı. Burada Adem aleyhisselama bir farklılaşma oluyor. Yukarıda nesnehu ifadesi yoktu bir önceki surede. Yani Müminun suresinde. Evet diyor çamurdan gelen bir özden yarattım diyor, Adem aleyhisselam için olabilir dememin sebebi o. Orada çamurdan gelen bir öz ifadesi kullanılıyor. Burada da tıinden sonra Adem’in nesli yani çamurdan sonra Adem’in neslini bir özden, zayıf bir sudan yarattık diyor. Ha, ikisi de aynıdır diyen bir kişiye söyleyebileceğimiz bir şey olmaz. Yani hiçbir mani de yok. Yukarıdaki ayetlerde, aşağıdaki ayetlerde Adem’in soyundan gelenleri anlatıyor diyebilir insan. Ama bu aradaki farktan dolayı onu düşünmemize de bir mani yok.

Yine aynı şekilde nutfeyi yarattık, alak haline getirdik. Nutfe yani döllenmiş yumurta onu bir kan pıhtısı gibi rahim cidarına yapışan kan pıhtısı haline getirdik. Yine aynı esasa göre. Onu bir çiğnem et haline getirdik, sonra ana rahminde bütün organları tamamladı Allah. Yani organlar tamamlandı, et giydirildi. O zaman onu üfledik. Bakın Adem aleyhisselama ruhun üflenmesi de organların tamamlanmasından sonra oluyor. Ana rahminde tamamlanmış olan organlara hayat boyu bir ilave yapılmıyor. Ha biraz daha gelişiyor, kuvvetleniyor ama bir ilave yok. Ana rahminde belirlenmiş organlara bir ilave yok hayat boyu. Onun için aynen devam ediyor. Organların tamamlanmasından sonra ruh üfleniyor.

İşte Adem aleyhisselam için de diyor. O tesviye, organların tamamlanması onun da ruh üflenmesi aynı şekilde. Dolayısıyla Adem aleyhisselam ile bizim aramızdaki tek fark onun için kararı mekin denilen şey. O balçık oluşması ki herhalde bilim adamları balçık üzerine uzun uzun durmalılar. Yani boşuna değil, bir bataklıkta binlerce sivrisinek ürüyor. Bunun bir sebebi olmalı. Orada bir sürü canlılar ürer kendi kendine. O zaman demek ki uzunca bir süre belli şartlarda ana rahmi gibi görev de görüyor demek ki yani.

Ruhundan üfledikten sonra sizin için işitmeyi, görmeyi ve kalpleri oluşturdu. İnsanı diğer canlılardan farklılaştıran şey. İşitme bütün varlıklarda var ama diğer varlıklar sesleri anlamlandırarak kelimeleri birbirinden ayıramazlar. Yani bir cümle kuramazlar ya da kurulu bir cümleye cevap veremezler. Görme hepsinde var ama basiret yok. Yani şurada olanı görürsünüz, buna bakarak bundan hareketle bir başka karara varamaz diğer hayvanlar ama siz varırsınız. Ben şu adamın tavrından çok kuşkulandım, bunun başka bir niyeti var diyebilirsiniz. Siz onun arka planını görebilirsiniz. Ama hayvanlar göremez. İşte insanda olan basiret bu.

Bir de insanın kalbi vardır. Yani esas karar organıdır. Yanlış bir şeye bile karar verebilirsiniz. Aklınızın ve bilgilerinizin gereğine göre değil çıkarlarınıza göre de karar verebilirsiniz. Bu kalp, kalp çünkü dönektir. İnsanın kafir olmasına sebep olan da odur. İmanın kalpte olması da odur. Sizin zihninizle kalbiniz aynı şeye karar verirse kesin olarak mümin olursunuz. Aklınız ve kalbinizin kararı birleşirse mutlaka mümin olursunuz. Çünkü doğru karardır o. Ama aklınızın kararıyla kalbinizin kararı uymazsa, asıl kararı veren kalptir, asıl yönetim merkezi kalptir, yanlış karar vermiş olursunuz. Akıl ona uymak zorunda kalır ve sürekli huzursuzluk kaynağı olur. Ondan dolayı kafirler sürekli huzursuzdurlar.

Zaman zaman isterler ki keşke biz de Müslüman olsak. Çünkü çok güzel bir şey, onu bilirler. O kurdukları bina, kendilerine göre bir bina kurmuşlardır, içlerinde şüphe olmaya devam eder. Kalpleri parça parça olmuş başka. O zaman her şey ortaya çıkacaktır.

Şimdi, bir şey daha var. Cenabı Hak bize İsa aleyhisselamı… İsa aleyhisselam babasız olarak dünyaya geldi. Ama anası var. Adem aleyhisselamın babası kim? Yok değil mi? Anası var. Anası toprak. İsa aleyhisselamın da anası var. Onun için ne diyor Cenabı Hak? Ali İmran Suresi 59. ayet: İsa’nın örneği tıpkı Adem’in örneğine benzer. Adem’i topraktan yarattı. Bak şimdi toprak diyor. Ana şey ya, işte su karışıyor, bir şeylerden geçiyor falan. Sonra ol dedi, o da oluverdi. Tabi oluverdi, tabi geçen hafta da okumuştuk anında değil. Onun belli bir oluşum sürece var Allah’ın koyduğu kanuna göre.

İsa aleyhisselamla ilgili bir başka örnek var. Mekkeliler peygamber sallallahu aleyhi ve selleme İsa aleyhisselamla ilgili bir şey söylüyorlar. Zuhruf Suresinin 57 ve devamı ayetleri. Meryem’in oğlu örnek olarak verilince senin kavmin bir de baktın ki geri geri kaçınıyorlar. Dediler ki bizim tanrılarımız mı iyi yoksa İsa mı? Çünkü İsa’ya Hıristiyanlar Tanrı diyor ya. Ya Muhammet bunu sana söylemelerinin sebebi sadece senle bir tartışmaya girmektir. Hayır, onlar tartışmayı çok seven bir toplulukturlar. Mücadeleci bir topluluktur.

İsa kendisine bir ikramda bulunduğumuz bir kuldu, başka bir şey değil. İsrailoğulları için bir mefel. Dilden dile anlatılan bir örnek olarak oluşturmuşuzdur. İsteseydik sizden melekler oluştururduk yeryüzünde. Yani sizin soyunuzdan melekler de gelebilirdi, biri diğerinin yerine geçen. İsa’nın gelmesi o kıyametteki yeniden diriliş için bir bilgidir. Yeniden diriliş için bir bilgidir. Bir bilgiyse bu bilgi ancak rahimde oluşan şartlarla az önce balçıkta oluşan şartların birbirine benzerliği üzerine demek ki bir bilgi oluşturmak gerekiyor. Yeniden diriliş açısından. Bu konuda şüpheye düşmeyin, bana uyun. Doğru yol budur. Şimdi, işte ana rahminin şartları o toprakta oluşuyor demek ki.

Şimdi gelelim o kıyamet olayına. İnsanları yeniden dirilişte en çok şüpheye düşüren bu çürümüş kemikler nasıl yeniden oluşacak? Hep o soru. Evet gerçekten şöyle düşünün biz bir ana ile babanın çocuklarıyız. Annemizin rahminde bir süre kalıyoruz, sonra dışarı çıkıyoruz, küçük bir çocuk. Uzunca zaman bakım yani 15 sene, 20 sene belki bazen sürüyor. Bakımdan, yetiştirmeden geçtikten sonra toplumun içine bir insan olarak çıkıyoruz, bir işe yarar bir varlık olarak çıkıyoruz. E peki ahirette anamız kim olacak, yeniden dirilişte babamız kim olacak ve bu ne zaman, nasıl oluşacak? Bu soru insanların aklına normal olarak gelir. Şimdi Allah, en baştaki ayeti tekrar hatırlarsanız Araf Suresinin 26. ayetiydi galiba: Sizi nasıl başlattıysa yani Adem aleyhisselam nasıl ilk kere yaratıldıysa siz o şekilde döneceksiniz. Yani yeniden yaratılışınız da öyle olacak.

Peki, yaratılış öncesi olaylara bir bakalım. Güneşe kabuk bağlatıldığı zaman… Tabi bu nasıl bir kabuktur onu Allah bilir. Acaba böyle bir közün etrafında küllerin oluşması gibi bir şey mi, başka bir şey mi ama güneşin ışınlarının dünyaya ulaşmasının zorlaşacağı anlaşılıyor. Yoksa gökyüzünde oluşan toz bulutunun güneşin üzerine yığılması mıdır? Ya da yer şekilleri değişirken oluşan toz bulutundan dolayı güneşin gözükmez hale gelmesi midir onu Allah bilir tabi.

Yıldızlar da karartıldığı zaman. Ya da aralarındaki çekim kuvvetini ortadan kaldırıp teker teker dökülmeye başladığı zaman. Dağlar yürütüldüğü zaman, 10 aylık dişi develer serbest bırakıldığı zaman. Araplar 10 aylık olduğu zaman yani dişi deve artık doğuma yaklaştığı zaman dışarı bırakmazlarmış. Çünkü çok değerli bir hayvan. Onun yavrusunu almaları lazım, beslemeleri lazım. Artık en değerli varlığınızı bile orada aklınıza getirmeyeceksiniz.

Vahşi hayvanlar tek bir noktaya toplandığı zaman. Dağlarda o deprem oluyor, sallantı oluyor, o sırada tabi bütün vahşi hayvanlar oradan kaçarak belli bir yerde toplanıyorlar, artık kimsenin kimseye bakacak hali yok. Yani kurtla kuzu yan yana da olsa kimse hiçbirini görecek halde değil.

Ve denizler kaynatıldığı zaman. Denizleri biliyorsunuz yeryüzündeki lav tabakasına en yakın olan şeyler. Oradan çıkan lavlar denizleri kaynatır. Yine bu Tekvir Suresi, bir de İnfitar Suresinde de benzer şeyler var. Gök yarıldığı zaman. Yıldızlar dağıldığı zaman. Şimdi ilginç olan şu. Gök yarılıyor, yıldızlar dağılıyor ama güneşe bir şey yok. Güneş olduğu yerde kalıyor. Demek ki güneş sisteminde bir şey olmuyor. Kalıyor. Dünyaya bir şey olmuyor, dünya olduğu yerde kalıyor. En fazla olan şey güneşin üzerinde bir kabuk oluşması, dünyada da dağların ve denizlerin şeklinin değişmesi.

(Güneş yakmayacak deniyor.)

Yakmayabilir, kabuk oluşturduktan sonra nasıl yaksın. Ayet olarak bilmiyorum. Var mı güneş yakmayacak diye. Herhalde sen başka yerden duymuşa benziyorsun. Neyse bir araştır bakarız. Ha sen şeyi söylüyorsun. Cenneti söylüyorsun. Burada cennetten bahsetmiyoruz, önceki olayları söylüyoruz.

Şimdi, Mearic Suresinde 4. ayet. Şimdi, şu olayları bir şey yaparsanız, denizlerin aradaki engeller ortadan kalkıyor, alttan çok büyük depremlerle denizdeki sular dışarıya çıkıyor ve dağlar unufak oluyor. Tsunami olayında gördük bir kıyamet tatbikatını değil mi? Şimdi bu sular, dünyada sular topraklardan daha fazla değil mi? Yüzde 70’i su. Toprak az. O sular ve alttan da kaynama olacak, çünkü o dağlar falan çıkması meselesi var. O zaman tsunaminin daha alası olur orada. Gelir toprağa, toprak da, dağlar da tamamen tuz buz olmuş, dağ kalmamış. O zaman ve müthiş de bir deprem var tabi. O deprem içinde yeryüzü büyük bir su tabakası ile kaplanmadı mı önce. Önce bir tıin, çamur oluşur. Arkasından bir bataklık oluşur. Arkasından tıpkı Adem aleyhisselamın yaratıldığı ortam gibi… O bataklığın üzeri kurur, sonra o bütün insanların tohumu zaten var. Orada çünkü vücudun çürümeyen parçacıkları var, bugün insanlar onu tespit ettiler artık. DNA falan denen o hadiseyi bugün artık bilim de tespit etti. Her insanın tohumu var. Adem aleyhisselamın oluşması safhası gibi, yani başladığınız gibi geri döneceksiniz.

Orada insanların vücutları tümüyle oluşur, tıpkı Adem aleyhisselamın tam bir insan olarak oluşması gibi. Artık çocuk olarak değil. Adem aleyhisselam dünyaya çocuk gibi gelmedi. Çocuğun tüm vücudu oluşuyor ama gelişim doğduktan sonra da devam ediyor. Tüm vücut oluştuktan sonra, zaten orada O salsaldan yani vurduğunuz zaman ses çıkaracak çamurdan yıllarca kalmış bir bataklık çamurundan oluşmuştur. O mesnun kelimesi çok enterasan. Diş diş olmuş manasına da geliyor. Çünkü o bataklıklar uzun süre kaldığı zaman çatlar. Diş diş olur ve parçalanır. Sonra yeni bir Cenabı Hakk’ın yeni bir zelzelesiyle, yeni bir emirle kabirde bulunanlar ki hepsi birer yeni bir insan olmuş, yeni bir vücuda sahip olmuş, Adem aleyhisselamda olduğu gibi ortaya çıkacak ve oluşum tamamlandıktan sonra Sur’a üflenecek.

Sur’a üflenince de bütün ruhlar gelip ait olduğu cesede girecek. Tıpkı Adem aleyhisselamın ruhunun cesedine girmesi gibi. O zaman da herkes yatağından uyanmış bir insan gibi kalkacak. Sur’a üflenmiştir, bir de bakarsınız ki herkes bulunduğu kabirlerinden kalkmış… Çünkü üzerinde büyük bir çamur tabakası oluşmuş olacak bu tsunamilerle, insanın üzerinde. O bir ana rahmi gibi demektir, vazife yapacak. O zaman yeniden oluşum, yeniden doğuş meydana gelecek. Bütün vücutlar oluştuktan sonra Cenabı Hakk’ın emriyle Sur’a üflenecek, ruhlar gelip vücuda girince insanlar uykudan uyanmış gibi.

Peygamber efendimiz kuyruk sokumuyla ilgili insan öldüğü zaman tüm kemikleri çürür, kuyruk sokumu kemiği hariç. O kuyruk sokumu kemiği her insanın tohumunu oluşturuyor. Tüm özelliklerini taşıyan bir tohum. Yani hadisi şeriflerde böyle buyruluyor.

Şimdi şu ayeti okumaya devam edelim. Şimdi şunu hatırlayın, diğer derslerimizde hep tekrarlıyorduk, bu dersimizde de tekrarlayalım. Baştan gördük. Ruh, vücudun oluşumu tamamlandıktan sonra üfleniyor. Ondan sonra da ne oluyordu? Uyuduğumuz zaman çıkıp gidiyordu değil mi ruh? Allah, nefisleri ölümü sırasında vefat ettirir. Yani vücut ölürse nefisleri de yani ruhu da çeker alır. Ölmemiş olan kişiyi de vefat ettirir uykusunda. Ölümüne karar verdiğini tutar, diğerini belli bir süreye kadar serbest bırakır.

Şimdi buradan şunu alacağız. Ölen, ruh değil. Ölen, vücut. Melekler neye sahip? Melekler bizim gibi etten kemikten oluşmuş bir vücuda sahip mi? Değil. Onlarınki zaten ruh gibi bir şey yani. Onun için bak burada ne diyor Allahü Teâlâ? Melekler ve ruh Allah’a yükselirler, bir günde ki uzunluğu 50 bin senedir. 50 bin sene sürecek bir gün. Çok güzel bir şekilde sabret. Bu insanlar o günü uzak zannediyorlar. Biz de yakın görüyoruz onu. O gün gökyüzü erimiş bakır gibi olacak. Dağlar da renk renk atılmış yün parçaları gibi. Uzaktan öyle gözükecek çünkü topraklar çok değişik renklerdedir. Dağların altından çıkan, bütün denizlerden kaynayan sularla birlikte düşünürseniz, toprak yani orada oluşan o şey, yeni oluşumda ne olur? Uzaktan baktığınız zaman renkli yünler gibi olur.

İşte 50 bin sene süren bu zaman içinde melekler de artık buradan ayrılıp gidecekler. Onlardan da arınacak, gökler ve yerde yok. Gökler ve yerin dışında bir de biliyorsunuz cennet var, daha başka neler var onu bilmiyoruz. Mesela şunu da hatırlayalım. Necm Suresinde çok yakında okumuştuk. 13. ayet. Muhammet, Cebrail’i gördü. İşte ruh denen bu. Az önce orada ruh kelimesi geçiyor. Yani ruh, Cebrail aleyhisselam. Bir başka inişinde sidretül müntehanın yanında gördü. Sidretül münteha yedinci kat gök. Peygamberimiz oraya kadar çıkıyor. Cebrail ne yapıyor? Cebrail iniyor. Yedinci kat göğe Peygamberimiz çıkıyor, Cebrail iniyor. Nereden iniyor. Allah onu söylemiyor bize. Bir başka inişinde de Cebrail’i gerçek hüviyetinde gördü diyor. Bir inişinde Hira’da görmüştü, dünyaya kadar inmişti gerçek şeklinde. Bir başka inişinde sidretül münteha yani yedinci kat gökte gördü. Yedinci kata kadar Peygamberimiz çıkıyor ama Cebrail iniyor. Nereden iniyor bilemiyoruz. Ama onun yanında cennetül meva var diyor. Cennet ki bir tanesinin genişliği gökler ve yer kadar. Çok cennetler var tabi.

Bu bilgiden sonra devam edelim. Mearic Suresinin ayetlerine devam ediyoruz. Melekler ve Ruh (Cebrail a.s.) çıkar. Çünkü yeryüzünde ve gökyüzünde görevli melekler var. Artık göklerde ve yerde görev bitmiş. Hiçbir insan kalmamış. Onlar artık buradan ayrılıyorlar. Nereye gidiyorlar, artık Allah’ın dilediği yere, onu bilmiyoruz. Ama öyle bir gün ki o günün uzunluğu 50 bin sene. Demek ki oluşum 50 bin sene kadar bir süre içinde oluyor ve yıllanmış balçık burada da onun 50 bin sene kadar sürdüğünü bildiriyor Cenabı Hak.

O zaman güzel bir şekilde sabret. Onlar bu günü uzak zannediyorlar ama biz onu yakın görüyoruz. O gün gök erimiş bakır gibi olacak, dağlar da atılmış renkli yün/pamuk gibi olacak.

Rahman Suresinin 26 ve 27. ayetlerinde de Allah, o zaman yerlerin ve göklerin durumunu şöyle haber veriyor. Gökler ve yerde kainatta bulunan ne var ne yok hepsinin artık işi bitmiş, her şey öldü, yok. Yalnız celal ve ikram sahibi olan Allah’ın yüzü kalmış, başka bir şey yok. Her şey çekilmiş gitmiş buralardan, hiçbir şey kalmamış.

O gün bu toprak bundan başka bir şekle dönüştürülecektir. Artık o gün dünya üzerindeki şekiller bugünkü gibi değil. Ama dünya yine aynı dünya. Gökler de başka bir şekle büründürülecektir. Yine yeniden gökler oluşturulacak. Bir ayeti kerimede gökler Allah’ın yemininde dürülmüş. Yani şöyle bir yazmak için eskiden düşünün kağıtları yuvarlak hale getirirler, dürerler sonra da açar yazarlar. Rulo haline getirirler. İşte gökler de öyle rulo halinde olacak. Sonra Cenabı Hak onu yeniden yaratacak. Ama bu bildiğimiz şeklin dışında bir şekil. Yeryüzü de öyle.

İnsanlar böyle bir zamanda tek ve her şeye gücü yeten Allah için yeniden kabirlerinden ayağa kalkacaklar. O gün günahkarları göreceksin. O zaman göreceksin o günahkarlar kelepçelerle bağlanmış bir vaziyette getirileceklerdir. Suçlular mahkemeye öyle götürülürler.

Elbiseleri katrandan. Vücutlarına katran sürülmüş. Yüzlerini de ateş yalıyor. Bu, sadece şunun için herkes yaptığının karşılığını görsün diye. Allah herkesi yaptığına karşılık cezalandırsın diyedir. Allah hesabı çok çabuk görür. Bu, insanlara açıkça bir tebliğdir, bununla uyarılsınlar. Bilsinler ki o bir tek ilahtır, ondan başka hiç kimsenin herhangi bir konuda yetkisi yoktur. İçi temiz olanlar bu şekilde öğüt alsın, kafalarını çalıştırsınlar.

(Hocam bu Adem aleyhisselam dünyada mı …)

Adem aleyhisselam bu dünyada yaratılmıştır. Allahü Teâlâ diyor ki Sizi bu dünyada, bu topraklarda yarattık. Bu dünyada yaratıldı Adem aleyhisselam. Cennette yaratılmadı. Sizi tekrar toprağa iade edeceğiz. Çünkü öldüğümüz zaman vücudumuz tekrar toprak olacak. Sizi yine bu topraktan çıkaracağız bir kere daha.

(İzleyicinin konuşması anlaşılmıyor.)

Cennet için yaratılmış olmak da aynı şey. Yani ileride bizim hedefimiz cennet değil mi? Yani esas bizim… İnsanoğlu güzelliğe doymuyor ama araştırmaya da doymuyor, sürekli çalışıyoruz bazen hatalarımızı yakalıyoruz. Kendi hatalarımızı da yakalıyoruz bazen. Hata da insanoğlunun bir ayrılmaz parçasıdır. Önemli olan iyi niyetli olmak ama yani Cenabı Hak cenneti vaat etmiş tabi.

(İzleyicinin konuşması anlaşılmıyor.)

Cennete çıkarıldığına dair delil yok. Mehmet Hoca epey zamandır bir araştırma yapıyor, vardığı kanaat şu. Eski alimlerden çoğu da o kanaatteymiş. Tam da bitmiş değil, araştırması biterse size o ayetleri de okuruz. Bitmediği için şöyle kısa bir şey söyleyelim. Şimdi onun cennet olduğu inancı bizde epeyce sarsıldı yani. Tekrar cennete çıkarıldığına dair bir ifade olmadığı gibi Adem aleyhisselamın kaldığı cennetin ebedi cennet olduğuna dair hiçbir işaret yok Kuran-ı Kerim’de. Cennet, bitki örtüsü olan bir yere denir Arapçada. O zaman Allah, Adem aleyhisselamı yeryüzünde meyvesi, her şeyi bol bir bahçeye yerleştirmiş olabilir kanaati şu anda hakim vaziyete geldi.

Şimdi, tıpkı her insan gibi yanlış yaptığı zaman Cenabı Hak insanların elinden nasıl nimeti alırsa o da yanlış yapmış, o nimeti almış gibi gözüküyor. Yani şu anda o kanaat giderek kuvvetleniyor. Çalışma bittiği zaman inşallah size orada şeyleri… Kuran üzerinde çalışma, başka kitaplarda değil Kuran üzerinde yapılıyor.

Peki, böylece bu dersin de sonuna gelmiş olduk. Sonucu tek kelimeyle özetlersek başladığınız gibi geri döneceksiniz diyor Allah. Adem aleyhisselamın yaratıldığı gibi yeniden yaratılışınız da aynı şartlarda olacak. Burada ilim adamlarına balçık üzerinde çalışma düşüyor. Orada çalışmaları lazım.

Tüm Kur'an Sohbetleri
# İçerik Adı Yayınladığı Tarih Görüntülenme
1 Kehf Suresi 54-59. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 19 Kasım 2024
2 Kehf Suresi 50-53. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 12 Kasım 2024
3 Kehf Suresi 47-49. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Kasım 2024
4 Kehf Sûresi 45-46. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 29 Ekim 2024
5 Kehf Suresi 32-44. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 22 Ekim 2024
6 Kehf Suresi 27-31. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 15 Ekim 2024
7 Kehf Suresi 22-26. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 8 Ekim 2024
8 Kehf Suresi 19-21. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 1 Ekim 2024
9 Kehf Suresi 16-18. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 24 Eylül 2024
10 Kehf Suresi 9-15. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Eylül 2024
11 Kehf Suresi 1-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 10 Eylül 2024
12 İsra Suresi 110-111. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 3 Eylül 2024
13 İsra Suresi 100-108. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Ağustos 2024
14 İsra Suresi 97-104. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Ağustos 2024
15 İsra Suresi 89-96. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Ağustos 2024
16 İsra Suresi 85-88. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Ağustos 2024
17 İsra Suresi 82-84. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Temmuz 2024
18 İsra Suresi 78-81. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 23 Temmuz 2024
19 İsra Suresi 76-77. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Temmuz 2024
20 İsra Suresi 73-75. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Temmuz 2024
21 İsra Suresi 66-72. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 2 Temmuz 2024
22 İsra Suresi 61-65. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Haziran 2024
23 İsra Suresi 58-60. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Haziran 2024
24 İsra Suresi 55-57. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Haziran 2024
25 İsra Suresi 53-54. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Mayıs 2024
26 İsra Suresi 45-52. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Mayıs 2024
27 İsra Suresi 40-44. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Mayıs 2024
28 İsra Suresi 36-39. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Mayıs 2024
29 İsra Suresi 34-35. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 1 Mayıs 2024
30 İsra Suresi 33. Ayet | Kur’an Sohbetleri 23 Nisan 2024
31 İsra Suresi 32. Ayet | Kur’an Sohbetleri 16 Nisan 2024
32 İsra Suresi 26-31. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Nisan 2024
33 İsra Suresi 23-25. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 3 Nisan 2024
34 İsra Suresi 18-22. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 26 Mart 2024
35 İsra Suresi 16-17. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 19 Mart 2024
36 İsra Suresi 13-15. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 12 Mart 2024
37 İsra Suresi 12. Ayet | Kur’an Sohbetleri 5 Mart 2024
38 İsra Suresi 9-11. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Şubat 2024
39 İsra Suresi 4-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Şubat 2024
40 İsra Suresi 2-3. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Şubat 2024
41 İsra Suresi 1. Ayet | Kur’an Sohbetleri 6 Şubat 2024
42 Nahl Suresi 124-128. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Ocak 2024
43 Nahl Suresi 119-123. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 23 Ocak 2024
44 Nahl Suresi 114-118. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Ocak 2024
45 Nahl Suresi 110-113. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Ocak 2024
46 Nahl Suresi 103-109. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 2 Ocak 2024
47 Nahl Suresi 101-102. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 26 Aralık 2023
48 Nahl Suresi 94-100. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 19 Aralık 2023
49 Nahl Suresi 93. Ayet | Kur’an Sohbetleri 12 Aralık 2023
50 Nahl Suresi 90-93. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Aralık 2023
51 Nahl Suresi 83-89. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Kasım 2023
52 Nahl Suresi 77-82. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Kasım 2023
53 Nahl Suresi 72-76. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Kasım 2023
54 Nahl Suresi 68-71. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Kasım 2023
55 Nahl Suresi 65-67. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 31 Ekim 2023
56 Nahl Suresi 60-64. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 24 Ekim 2023
57 Nahl Suresi 56-59. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Ekim 2023
58 Filistin-İsrail Savaşı | Kur’an Sohbetleri 10 Ekim 2023
59 Nahl Suresi 51-55. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 3 Ekim 2023
60 Nahl Suresi 45-50. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 26 Eylül 2023
61 Nahl Suresi 41-44. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 19 Eylül 2023
62 Nahl Suresi 38-40. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 12 Eylül 2023
63 Nahl Suresi 35-37. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Eylül 2023
64 Nahl Suresi 30-34. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 29 Ağustos 2023
65 Nahl Suresi 24-29. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 22 Ağustos 2023
66 Nahl Suresi 15-23. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 15 Ağustos 2023
67 Nahl Suresi 9-14. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 8 Ağustos 2023
68 Nahl Suresi 5-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 1 Ağustos 2023
69 Nahl Suresi 3-4. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Temmuz 2023
70 Nahl Suresi 1-2. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 18 Temmuz 2023
71 Hicr Suresi 88-99. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Temmuz 2023
72 Hicr Suresi 85-87. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Temmuz 2023
73 Hicr Suresi 61-77. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Haziran 2023
74 Hicr Suresi 51-60. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Haziran 2023
75 Hicr Suresi 45-50. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Mayıs 2023
76 Hicr Suresi 43-44. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 23 Mayıs 2023
77 Hicr Suresi 28-42. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Mayıs 2023
78 Hicr Suresi 26-27. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Mayıs 2023
79 Hicr Suresi 19-25. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 2 Mayıs 2023
80 Hicr Suresi 14-18. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Nisan 2023
81 Hicr Suresi 6-13. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 18 Nisan 2023
82 Hicr Suresi 1-5. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Nisan 2023
83 İbrahim Suresi 42-52. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Nisan 2023
84 İbrahim Suresi 35-41. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Mart 2023
85 İbrahim Suresi 28-34. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Mart 2023
86 İbrahim Suresi 22-27. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Mart 2023
87 İbrahim Suresi 18-21. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Mart 2023
88 İbrahim Suresi 9-17. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Şubat 2023
89 İbrahim Suresi 5-8. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Şubat 2023
90 İbrahim Suresi 1-4. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Şubat 2023
91 Rad Suresi 41-43. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Şubat 2023
92 Rad Suresi 38-40. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 31 Ocak 2023
93 Rad Suresi 36-37. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 24 Ocak 2023
94 Rad Suresi 33-36. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Ocak 2023
95 Rad Suresi 30-32. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 10 Ocak 2023
96 Rad Suresi 26-29. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 3 Ocak 2023
97 Rad Suresi 19-25. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Aralık 2022
98 Rad Suresi 17-19. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Aralık 2022
99 Rad Suresi 15-16. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Aralık 2022
100 Rad Suresi 11-14. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Aralık 2022
101 Rad Suresi 6-10. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 29 Kasım 2022
102 Rad Suresi 1-5. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 22 Kasım 2022
103 Yusuf Suresi 105-111. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 15 Kasım 2022
104 Yusuf Suresi 96-104. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 8 Kasım 2022
105 Yusuf Suresi 87-95. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 1 Kasım 2022
106 Yusuf Suresi 77-86. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Ekim 2022
107 Yusuf Suresi 67-76. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 18 Ekim 2022
108 Yusuf Suresi 58-66. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Ekim 2022
109 Yusuf Suresi 43-57. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 4 Ekim 2022
110 Yusuf Suresi 36-42. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Eylül 2022
111 Yusuf Suresi 30-35. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 20 Eylül 2022
112 Yusuf Suresi 23-29. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 13 Eylül 2022
113 Yusuf Suresi 7-22. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 6 Eylül 2022
114 Yusuf Suresi 1-6. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 30 Ağustos 2022
115 Kur’an’da İman Esasları | Kur’an Sohbetleri 23 Ağustos 2022
116 Hud Suresi 118-123. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 16 Ağustos 2022
117 Hud Suresi 116-117. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 9 Ağustos 2022
118 Hud Suresi 114-115. Ayetler – Namazların Birleştirilmesi 2 Ağustos 2022
119 Hud Suresi 109-113. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 27 Temmuz 2022
120 Hud Suresi 96-104. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 5 Temmuz 2022
121 Hud Suresi 84-95. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 28 Haziran 2022
122 Hud Suresi 69-83. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 21 Haziran 2022
123 Hud Suresi 61-68. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 14 Haziran 2022
124 Hud Suresi 50-60. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 7 Haziran 2022
125 Hud Suresi 36-49. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 31 Mayıs 2022
126 Hud Suresi 25-35. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 25 Mayıs 2022
127 Hud Suresi 18-24. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 17 Mayıs 2022
128 Hud Suresi 15-17. Ayetler | Kur’an Sohbetleri 11 Mayıs 2022
129 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 13-14. Ayetler 26 Nisan 2022
130 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 12. Ayet 20 Nisan 2022
131 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 8-11. Ayetler 13 Nisan 2022
132 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 7. Ayet 6 Nisan 2022
133 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 5-6. Ayetler 30 Mart 2022
134 Kur’an Sohbetleri | Hud Suresi 1-4. Ayetler 23 Mart 2022
135 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 107-109. Ayetler 16 Mart 2022
136 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 101-106. Ayetler 9 Mart 2022
137 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 99-100. Ayetler 2 Mart 2022
138 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 93-98. Ayetler 23 Şubat 2022
139 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 75-86. Ayet 9 Şubat 2022
140 Kur’an Sohbetleri | Yunus 71-74. Ayetler 2 Şubat 2022
141 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 65-70. Ayetler 26 Ocak 2022
142 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 61-64. Ayetler 19 Ocak 2022
143 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 59-60. Ayetler 12 Ocak 2022
144 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 54-58. Ayetler 5 Ocak 2022
145 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 45-53. Ayetler 29 Aralık 2021
146 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 41-44. Ayetler 22 Aralık 2021
147 Kur’an Sohbetleri | Yunus Suresi 38-40. Ayetler 15 Aralık 2021
148 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 37. AYET 8 Aralık 2021
149 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 31-36. AYETLER 1 Aralık 2021
150 Kur’an Sohbetleri | YUNUS 26-30. AYETLER 24 Kasım 2021
151 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 21-25. AYETLER 17 Kasım 2021
152 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 15-20. AYETLER 10 Kasım 2021
153 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 7-14. AYETLER 3 Kasım 2021
154 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 4-6. AYETLER 27 Ekim 2021
155 Kur’an Sohbetleri | YUNUS SURESİ 1-3. AYETLER 20 Ekim 2021
156 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 123-129. AYETLER 13 Ekim 2021
157 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 119-122. AYETLER 5 Ekim 2021
158 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 113-118. AYETLER 28 Eylül 2021
159 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 107-112. AYETLER 21 Eylül 2021
160 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 97-106. AYETLER 15 Eylül 2021
161 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 90-96. AYETLER 8 Eylül 2021
162 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 81-89. AYETLER 31 Ağustos 2021
163 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 74-80. AYETLER 24 Ağustos 2021
164 Kur’an Sohbetleri | SIKINTILAR VE BOLLUKLA İMTİHAN 17 Ağustos 2021
165 Kur’an Sohbetleri | RESUL VE TEBLİĞ 17 Ağustos 2021
166 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 71-73. AYETLER 4 Ağustos 2021
167 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 64-70. AYETLER 27 Temmuz 2021
168 Kur’an Sohbetleri | BÜYÜK GÜNAHLAR 20 Temmuz 2021
169 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 61-63. AYETLER 14 Temmuz 2021
170 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 58-60. AYETLER 6 Temmuz 2021
171 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 53-57. AYETLER 30 Haziran 2021
172 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 43-52. AYETLER 23 Haziran 2021
173 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 38-42. AYETLER 16 Haziran 2021
174 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 36-37. AYETLER 9 Haziran 2021
175 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 34-35. AYETLER 2 Haziran 2021
176 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 32-33. AYETLER 26 Mayıs 2021
177 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 30-31. AYETLER 19 Mayıs 2021
178 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 29. AYET (CİZYE) 12 Mayıs 2021
179 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 28. AYET (Müslüman olmayanlar Mekke’ye giremez mi?) 5 Mayıs 2021
180 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 25-27. AYETLER 28 Nisan 2021
181 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 23-24. AYETLER 21 Nisan 2021
182 Kur’an Sohbetleri | ORUÇ İLE İLGİLİ AYETLER 15 Nisan 2021
183 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 17-22. AYETLER 6 Nisan 2021
184 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 16. AYET 31 Mart 2021
185 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 9-15. AYETLER 24 Mart 2021
186 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 5-8. AYETLER 17 Mart 2021
187 Kur’an Sohbetleri | TEVBE SURESİ 1-5. AYETLER 10 Mart 2021
188 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 72-75. AYETLER 3 Mart 2021
189 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 67-71. AYETLER 25 Şubat 2021
190 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 65-66. AYETLER 17 Şubat 2021
191 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 59-64. AYETLER 10 Şubat 2021
192 Kur’an Sohbetleri | ‬ENFAL SURESİ 52-58. AYETLER 5 Şubat 2021
193 Kur’an Sohbetleri | ‬ENFAL SURESİ 50-51. AYETLER 27 Ocak 2021
194 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 49. AYET 21 Ocak 2021
195 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 45-48. AYETLER 14 Ocak 2021
196 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 41-44. AYETLER 6 Ocak 2021
197 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 35-40. AYETLER 30 Aralık 2020
198 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 31-34. AYETLER 23 Aralık 2020
199 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 28-30. AYETLER 16 Aralık 2020
200 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 17-23. AYETLER 2 Aralık 2020
201 Kur’an Sohbetleri | ‬ENFAL SURESİ 13-16. AYETLER 26 Kasım 2020
202 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 9-12. AYETLER 18 Kasım 2020
203 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 5-8. AYETLER 5 Kasım 2020
204 Kur’an Sohbetleri | ENFAL SURESİ 1-4. AYETLER 29 Ekim 2020
205 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 204-206. AYETLER 22 Ekim 2020
206 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 200-204. AYETLER 15 Ekim 2020
207 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 189-199. AYETLER 8 Ekim 2020
208 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 188. AYET 1 Ekim 2020
209 Kur’an Sohbetleri | SUR’A ÜFLENMESİ 24 Eylül 2020
210 Kur’an Sohbetleri | KUR’AN’DA KIYAMET SAATİ 17 Eylül 2020
211 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 184-186. AYETLER 10 Eylül 2020
212 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 180-183. AYETLER 3 Eylül 2020
213 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 179. AYET VE DEVAMI 28 Ağustos 2020
214 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 175-178. AYETLER 20 Ağustos 2020
215 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 172-174. AYETLER 13 Ağustos 2020
216 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 168-171. AYETLER 5 Ağustos 2020
217 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 163-167. AYETLER 24 Temmuz 2020
218 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 158-162. AYETLER 15 Temmuz 2020
219 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 154-157. AYETLER 8 Temmuz 2020
220 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 138-153. AYETLER 1 Temmuz 2020
221 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 127-137. AYETLER 24 Haziran 2020
222 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 103-126. AYETLER 17 Haziran 2020
223 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 100-102. AYETLER 10 Haziran 2020
224 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 94-99. AYETLER 3 Haziran 2020
225 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 85-93. AYETLER 26 Mayıs 2020
226 Kur’an Sohbetleri | KADİR GECESİ 19 Mayıs 2020
227 Kur’an Sohbetleri | A’RÂF SURESİ 73-78. AYETLER 13 Mayıs 2020
228 Kuran Sohbetleri | A’RAF SURESİ 65-72 ARASI AYETLER 6 Mayıs 2020
229 Kur’an Sohbetleri | NAMAZ VAKİTLERİNİN EVRENSEL ÖLÇÜLERİ 30 Nisan 2020
230 Kur’an Sohbetleri | ORUCA BAŞLAMA VE BİTİŞ VAKİTLERİ 23 Nisan 2020
231 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 59-64. AYETLER 16 Nisan 2020
232 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 57-58. AYETLER 9 Nisan 2020
233 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 53-56. AYETLER 2 Nisan 2020
234 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 52. AYET 26 Mart 2020
235 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 42-51. AYETLER 19 Mart 2020
236 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 37-41. AYETLER 13 Mart 2020
237 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 34-37. AYETLER 5 Mart 2020
238 Kur’an Sohbetleri | ARAF SÛRESİ 31-32. AYETLER 27 Şubat 2020
239 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 29-30. AYETLER 20 Şubat 2020
240 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 26-28. AYETLER 13 Şubat 2020
241 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 10-25. AYETLER 7 Şubat 2020
242 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 4-9. AYETLER 30 Ocak 2020
243 Kur’an Sohbetleri | ARAF SURESİ 1-3. AYETLER 23 Ocak 2020
244 Kur’an Sohbetleri | KUR’AN’A DAİR KURGULAR VE GERÇEKLER 16 Ocak 2020
245 Kur’an Sohbetleri | İSLAM VE TİCARET 10 Ocak 2020
246 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 159-165. AYETLER 3 Ocak 2020
247 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 154-157. AYETLER 26 Aralık 2019
248 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 150-153. AYETLER 19 Aralık 2019
249 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 148-150. AYETLER 12 Aralık 2019
250 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 146-147. AYETLER 6 Aralık 2019
251 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 142-145. AYETLER 28 Kasım 2019
252 Kur’an Sohbetleri | DÜNYA HAYATININ ANLAMI 21 Kasım 2019
253 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 141. AYET 14 Kasım 2019
254 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 136-140. AYETLER 7 Kasım 2019
255 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 133-135. AYETLER 31 Ekim 2019
256 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 128 – 132. AYETLER 24 Ekim 2019
257 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 122 – 127. AYETLER 17 Ekim 2019
258 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 118 – 121. AYETLER 10 Ekim 2019
259 Kur’an Sohbetleri | EN’ÂM SÛRESİ 113-117. AYETLER 3 Ekim 2019
260 KUR’AN SOHBETLERİ | EN’ÂM SÛRESİ 111 VE DEVAMI AYETLER 26 Eylül 2019
261 KUR’AN SOHBETLERİ | EN’ÂM SÛRESİ 108-111. AYETLER 19 Eylül 2019
262 KUR’AN SOHBETLERİ | EN’ÂM SÛRESİ 106-108. AYETLER 12 Eylül 2019
263 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 106-107 ARASI AYETLER 5 Eylül 2019
264 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 100-106 ARASI AYETLER 29 Ağustos 2019
265 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 95-99 ARASI AYETLER 22 Ağustos 2019
266 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ 93-94 ARASI AYETLER 11 Temmuz 2019
267 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (91-92 ARASI AYETLER) 4 Temmuz 2019
268 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (83-90 ARASI AYETLER) 27 Haziran 2019
269 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (74-83 ARASI AYETLER) 20 Haziran 2019
270 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (68-73 ARASI AYETLER) 14 Haziran 2019
271 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (63-67 ARASI AYETLER) 3 Mayıs 2019
272 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (61-64 ARASI AYETLER) 25 Nisan 2019
273 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (60-62 ARASI AYETLER) 18 Nisan 2019
274 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (56-59 ARASI AYETLER) 11 Nisan 2019
275 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (54-59 ARASI AYETLER) 4 Nisan 2019
276 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (50-53 ARASI AYETLER) 28 Mart 2019
277 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (42-49 ARASI AYETLER) 21 Mart 2019
278 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (37-41 ARASI AYETLER) 14 Mart 2019
279 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (32-36 ARASI AYETLER) 7 Mart 2019
280 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (19-31 ARASI AYETLER) 28 Şubat 2019
281 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (11-18 ARASI AYETLER) 21 Şubat 2019
282 KUR’AN SOHBETLERİ | ENAM SURESİ TEFSİRİ (1-11 ARASI AYETLER) 12 Şubat 2019
283 KUR’AN SOHBETLERİ | HER KÂFİR YALANCIDIR (ENAM 6/27) 5 Şubat 2019
284 KUR’AN SOHBETLERİ | KUR’AN’DAN KİMLER İSTİFADE EDER 29 Ocak 2019
285 KUR’AN SOHBETLERİ | CAİZ OLAN VE OLMAYAN VESİLELER 22 Ocak 2019
286 KURAN SOHBETLERİ | KİMSE MÜŞRİĞİM DEMEZ (ENAM 6/22-24) 15 Ocak 2019
287 KUR’AN SOHBETLERİ | İSLAM’IN EVRENSELLİĞİ (EN’AM 6/19-21) 8 Ocak 2019
288 KUR’AN SOHBETLERİ | KUR’AN’IN EVRENSELLİĞİ 1 Ocak 2019
289 Kuran Sohbetleri | İnsanı Kamil Uydurması 25 Aralık 2018
290 Allah’a Teslim Olmak (En’am 12-15. Ayetler) 18 Aralık 2018
291 Kur’an’da Yolculuk ve Amaçları (En’am 11. Ayet) 11 Aralık 2018
292 Nebimize Kur’an’dan Başka Mucize Verilmiş Midir? (En’am 7-10. Ayetler) 4 Aralık 2018
293 Allah Her Şeyi Bilir (En’am 1-6. Ayetler) 27 Kasım 2018
294 Dinin Bozulmasının Canlı Örneği: Namaz Vakitleri (En’am 3-6. Ayetler) 20 Kasım 2018
295 Ecel (En’am 2. Ayet) 13 Kasım 2018
296 Dünya Düz Mü Yuvarlak Mı? (En’am 1. Ayet) 6 Kasım 2018
297 İsa Aleyhisselam’ın Mucizeleri (Maide 109. Ayet ve Devamı) 30 Ekim 2018
298 Mahşerde Rasullerle Yüzleşme (Maide 109. Ayet) 23 Ekim 2018
299 Vasiyet ve Kadının Şahitliği (Maide 106-108. Ayetler) 16 Ekim 2018
300 Tebliğ Görevi ve Bireysel Sorumluluğumuz (Maide 103-105. Ayetler) 9 Ekim 2018
301 Soru Sorma Özgürlüğü (Maide 101 ve 102. Ayetler) 2 Ekim 2018
302 Çoğunluk Hakikatin Ölçüsü mü? (Maide 100. Ayet) 25 Eylül 2018
303 İnsanları Uyarma Görevi (Maide 77-81. Ayet) 18 Eylül 2018
304 Dinde Aşırılık (Maide 77. Ayet) 11 Eylül 2018
305 Rasul ve Tebliğ (Maide 99. Ayet) 4 Eylül 2018
306 İhramlıyken Avlanma Yasağı (Maide 94-98. Ayetler) 24 Temmuz 2018
307 Uyuşturucu Maddelerin Haramlığı (Maide 90-93. Ayetler) 17 Temmuz 2018
308 İçkinin Yasaklanması ve Tedricilik (Maide 90. Ayet) 10 Temmuz 2018
309 Yemin Keffâreti (Maide 89. Ayet) 3 Temmuz 2018
310 Ehl-i Kitaptan Mümin Olanlar (Maide 82-86. Ayetler) 19 Haziran 2018
311 Hristiyanlıktaki Teslis İnancı (Maide 72-76. Ayetler) 15 Mayıs 2018
312 Kur’an’a Yönelik Saldırılar (Maide 70 ve 71. Ayetler) 8 Mayıs 2018
313 İsrailoğulları’nın Kur’an’a Karşı Tutumları (Maide 70. Ayet) 1 Mayıs 2018
314 Ehli Kitap Ne Zaman Kafir Olur? (Maide 69. Ayet) 24 Nisan 2018
315 Müslümanın Görevi Kur’an’a Uyma (Maide 67-68. Ayetler) 17 Nisan 2018
316 Gerçek Zenginliğin Yolu (Maide 66. Ayet) 10 Nisan 2018
317 Yahudilerin Çıkmazları (Maide 64-66. Ayetler) 3 Nisan 2018
318 İslam’da Ticaret Ahlakı: Çiftlik Bank Örneği 27 Mart 2018
319 Günahta Yarışan Dindarlar (Maide 60-63. Ayetler) 20 Mart 2018
320 Ehli Kitaptan Maymunlaşan ve Domuzlaşanlar (Maide 60-63. Ayetler) 13 Mart 2018
321 Ehli Kitabın Müslümanlardan İntikamı (Maide 59. Ayet) 6 Mart 2018
322 Tasdik Bağlamında Namaz (Maide 55-57. Ayetler) 27 Şubat 2018
323 Mü’minlerin Yakın Dostu Sadece Mü’minlerdir (Maide 55-57. Ayetler) 20 Şubat 2018
324 Ehli Kitapla Savaşta Nebevi Siyaset (Maide 54-56. Ayetler) 13 Şubat 2018
325 Dinden Dönme ve Zındıklık (Maide 53-54. Ayetler) 6 Şubat 2018
326 Ehl-i Kitaptan Münafıklar (Maide 51-52. Ayetler) 30 Ocak 2018
327 Savaş Ahlakı 23 Ocak 2018
328 Yahudiler ve Hristiyanlarla İlişkiler: Cizye (Maide 51. Ayet) 16 Ocak 2018
329 Yahudi ve Hristiyanlarla İlişkiler (Maide 51. Ayet) 9 Ocak 2018
330 Ehli Kitapla İlişkiler (Maide 50-51. Ayetler) 2 Ocak 2018
331 Hadisler Vahiy Olabilir mi? (Maide 48-49. Ayetler) 26 Aralık 2017
332 Önceki Şeriatler (Maide 48. Ayet) 19 Aralık 2017
333 Muhammed Aleyhisselam ve Kur’an (Maide 48. Ayet) 12 Aralık 2017
334 İsa Aleyhisselam ve İncil (Maide 46-47. Ayet) 5 Aralık 2017
335 Kısasta Hayat Vardır (Maide 45. Ayet) 28 Kasım 2017
336 Allah’ın İndirdiğiyle Hükmetmeyenler (Maide 44. Ayet) 24 Kasım 2017
337 Tevrat Kime Verildi? (Maide 43-44. Ayetler) 14 Kasım 2017
338 Kafirlikte Yarışanlar (Maide 41-42. Ayetler) 7 Kasım 2017
339 Hırsızlık Suçu ve Cezası (Maide 38-40. Ayetler) 31 Ekim 2017
340 Küfür ve Şirk (Maide 36-37. Ayetler) 24 Ekim 2017
341 Şirke Alet Edilen Ayet (Maide 35. Ayet) 17 Ekim 2017
342 Toplumsal Güvenliği İhlal Suçu ve Cezası (Maide 32-34. Ayetler) 10 Ekim 2017
343 Kur’an’da Kuşların Dünyası (Maide 27-32. Ayetler) 3 Ekim 2017
344 Kendini Büyük Görmek (Maide 15-26. Ayetler) 28 Eylül 2017
345 İmtihanı Kaybettiren Benlik Yarışı (Maide 17,18 ve 19. Ayetler) 22 Eylül 2017
346 Allah Kime Lanet Eder? (Maide 12-13. Ayetler) 8 Eylül 2017
347 Allah’a Verilen Sözde Daima Adil Olmak (Maide 7-11. Ayetler) 5 Eylül 2017
348 Adaletten Şaşmamak (Maide 8-10. Ayetler) 22 Ağustos 2017
349 Yargısız İnfaz (Mâide 7-8. Ayetler) 23 Mayıs 2017
350 Allah’a Verilen Söz 16 Mayıs 2017
351 Abdestte Ayağa Mesh Meselesi (Maide 6. Ayet) 9 Mayıs 2017
352 Evlenmede Namuslu Olma Şartı 2 Mayıs 2017
353 Haram Kılınan Hayvansal Gıdalar (Maide 3. Ayet) 25 Nisan 2017
354 Dosta ve Düşmana Karşı Tavrımız Ne Olmalı? 18 Nisan 2017
355 Şirk Tehlikesi 11 Nisan 2017
356 Kitaplara İman’ın Anlamı Nisa 136 Ankabut 46 4 Nisan 2017
357 Miras Nisa 176.Ayet 28 Mart 2017
358 Kafir’lik Kendini Büyük Görmektir Nisa 172 ve 175.Ayetler 21 Mart 2017
359 Din’de Aşırılık Nisa 171 ve 173.Ayetler 14 Mart 2017
360 İnsanlığa Çağrı Nisa 170.Ayet 7 Mart 2017
361 Müslümanların Kur’an Karşısındaki Tavırları Nisa 167-169.Ayetler 28 Şubat 2017
362 Nebi ve Resul Nisa 163-166.Ayetler 21 Şubat 2017
363 Ehli Kitap’tan Mümin Olanlar 14 Şubat 2017
364 Her Haram Bir Mahrumiyet Doğurur Nisa 160-162. Ayetler 7 Şubat 2017
365 Ehli Kitapla İlişkiler Nisa (3) 153-158.Ayetler 31 Ocak 2017
366 Ehli Kitapla İlişkiler Nisa (2) 153-155.Ayetler 25 Ocak 2017
367 Ehli Kitapla İlişkiler Nisa 153-155.Ayetler 17 Ocak 2017
368 Allah İle Resul’lerinin Arasını Ayırmak Nisa-148-149 ve 150. Ayetler 3 Ocak 2017
369 Müslümanların Baş Belası Münafıklar II 27 Aralık 2016
370 Müslümanların Baş Belası Münafıklar Nisa 138 ve Devamı 20 Aralık 2016
371 İman Konusunda Verilen İmtihan Nisa 137 ve 147.Ayetler 13 Aralık 2016
372 Kafirlik Müşriklik ve Munafıklık Nisa 136.Ayet ve Devamı 6 Aralık 2016
373 İmanın Şartları Nisa 136 29 Kasım 2016
374 Takva Nisa Suresi 131 ve 135.Ayetler 22 Kasım 2016
375 Nüşuz ve Kadına Darp Nisa-128 ve 130.ayetler 15 Kasım 2016
376 Nisa suresi 125 ve 127.ayetler 8 Kasım 2016
377 Nisa suresi 122 ve 125.ayetler 2 Kasım 2016
378 Yüzü Suyu Hürmetine Dua – Nisa Suresi 117. Ayet 28 Ekim 2016
379 En Büyük Din İstismarı Şirk – Nisa Suresi 116-121. Ayetler 18 Ekim 2016
380 İcma 11 Ekim 2016
381 Peygamberlerin İsmet Sıfatı – Nisa Suresi 113. Ayet 4 Ekim 2016
382 Tevbe İstiğfar – Nisa Suresi 110-112. Ayetler 27 Eylül 2016
383 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır 4 – Nisa Suresi 105. Ayet ve Devamı 20 Eylül 2016
384 Kur’an Yorumlanabilir mi? – Nisa Suresi 105. Ayet ve Devamı 6 Eylül 2016
385 Düşmanı Etkisizleştirmenin İlkeleri – Nisa Suresi 101-104. Ayetler 30 Ağustos 2016
386 Yolculukta Namaz – Nisa Suresi 101-103. Ayetler 23 Ağustos 2016
387 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır 3(Tevbe Suresi Bağlamında) 16 Ağustos 2016
388 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır 2 9 Ağustos 2016
389 Müslümanın Ana Görevi Cihad – Nisa Suresi 94-100.Ayetler 31 Mayıs 2016
390 Adam Öldürmenin Cezası – Nisa Suresi 92-93. Ayetler 24 Mayıs 2016
391 Münafıklara Karşı Takınılacak Tavır – Nisa Suresi 88-91. Ayetler 18 Mayıs 2016
392 Münafıklık – Nisa Suresi 89-90. Ayetler 10 Mayıs 2016
393 Allah’a ve Ahiret Gününe İman – Nisa Suresi 86-87. Ayetler 3 Mayıs 2016
394 Şefaat İnancı – Nisa Suresi 85. Ayet 26 Nisan 2016
395 Müslüman-Gayrimüslim İlişkileri – Nisa Suresi 84. Ayet 19 Nisan 2016
396 Yetkililere İtaat – Nisa Suresi 83.Ayet 12 Nisan 2016
397 Kur’an’ı Çelişkili Olarak Gösterenler – Nisa Suresi 82.Ayet 5 Nisan 2016
398 Kitap-Resul İlişkisi – Nisa Suresi 80-82. Ayetler 29 Mart 2016
399 Bollukla ve Sıkıntı ile İmtihan 22 Mart 2016
400 Canı Pahasına İmtihanı Kazanmak 15 Mart 2016
401 Nisa Süresi 71. Ayet Ve Devamı (Allah Yolunda Cihad) 8 Mart 2016
402 Nisa Süresi 65-70. Ayetler (İntihar Eylemleri) 1 Mart 2016
403 Nisa Süresi 60-65. Ayetler (Müslümanların Kur’ân’dan Kaçışı) 23 Şubat 2016
404 Nisa Süresi 58-59. Ayetler (Halifelik Makamı 2) 16 Şubat 2016
405 Nisa Süresi 58-59. Ayetler (Halifelik Makamı) 9 Şubat 2016
406 Nisa Süresi 56-57. Ayetler (Hocaları Sorgulayan Müslüman) 2 Şubat 2016
407 Nisa Süresi 53-54. Ayetler (Hikmetsiz Kalan Müslümanların Çaresizliği) 26 Ocak 2016
408 Nisa Süresi 48-52. Ayetler (Müslümanların Kimlik Bunalımı) 19 Ocak 2016
409 Nisa Süresi 47. Ayet (Kur’ân’a Güvenmemenin Acı Sonuçları) 12 Ocak 2016
410 Nisa Süresi 44-46 Ayet (Ayetleri Tahrif) 5 Ocak 2016
411 Nisa Süresi 43. Ayet (Abdestte Çıplak Ayağa ve Çoraplara Mesh) 29 Aralık 2015
412 Nisa Süresi 41-42. Ayetler (Kafir İle Günahkarın Farkı) 22 Aralık 2015
413 Harcama Kültürü, Nisa 36.Ayet 16 Aralık 2015
414 Nisa Süresi 36. Ayet (Anne-Babaya İyi Davranmak) 8 Aralık 2015
415 Nisa Süresi 36. Ayet (Müslümanları Batıran Şirk) 1 Aralık 2015
416 Nisa Süresi 35. Ayet (Aile Hakemliği) 24 Kasım 2015
417 Nisa Süresi 34. Ayet (Kadının Dövülmesi Meselesi 2) 17 Kasım 2015
418 Nisa Süresi 34. Ayet (Kadının Dövülmesi Meselesi) 10 Kasım 2015
419 Nisa Süresi 33. Ayet (Mirasta Kadın-Erkek Dengesi ve Avliyye) 3 Kasım 2015
420 Nisa Süresi 32. Ayet (Kendimizi Keşfedelim) 27 Ekim 2015
421 Büyük Günahlar 20 Ekim 2015
422 Sorgulamayan Müslümanlar Ve İntihar Eylemleri 13 Ekim 2015
423 Nisa Süresi 29. Ayet Ve Devamı (Faizli Kredi Ekonomiyi Öldürür) 6 Ekim 2015
424 Hac’da Şeytan Taşlama 29 Eylül 2015
425 Nisa Süresi 26-28. Ayetler (Allah’ın İradesi Ve Sünnetullah) 22 Eylül 2015
426 Nisa Süresi 25. Ayet Ve Devamı (Recim Cezası Konusunda Şii-Sünni İttifakı) 15 Eylül 2015
427 Nisa Süresi 25. Ayet (Evlenmede Öncelik Sıralaması) 8 Eylül 2015
428 Nisa Süresi 24. Ayet (Muta Nikahı) 1 Eylül 2015
429 Nisa Süresi 22-23. Ayetler (Hürmet-i Müsahare) 25 Ağustos 2015
430 Mekkeli Müşrikler Bir Nebi Beklentisi İçindemiydiler 18 Ağustos 2015
431 Nisa Süresi 20-21. Ayetler “Evlenme Ve Boşanma Kolay Olmalı” 11 Ağustos 2015
432 Nisa Süresi 19. Ayet (Kadına Yönelik Şiddet) 4 Ağustos 2015
433 Nisa Süresi 17-18. Ayetleri (Tevbe) 28 Temmuz 2015
434 Nebimizin Yürüttüğü İç Politika (Son Olaylara Kur’an Penceresinden Bakış) 21 Temmuz 2015
435 Kur’ân’a Göre İftar ve İmsak Vakitleri 16 Haziran 2015
436 Nisa Süresi 15-16. Ayetler (Batı Güdümüne Giren Müslümanların Perişan Hali) 9 Haziran 2015
437 Kur’an’a Göre İmsak Vakti – 2.Bölüm 6 Haziran 2015
438 Kur’an’a Göre İmsak Vakti – 1.Bölüm 2 Haziran 2015
439 Nisa Süresi 13-14. Ayetleri (Allah’ın Koyduğu Sınırların Aşılması ve Kader) 26 Mayıs 2015
440 Nisa Süresi 12. Ayet ve Kelale 19 Mayıs 2015
441 Nisa Süresi 12. Ayet – Miras Konuları 12 Mayıs 2015
442 Miras Ayetleri Bağlamında Vasiyet – 2 5 Mayıs 2015
443 Nisa Süresi 11. Ayet – Miras Paylaşımı 29 Nisan 2015
444 Nisa Süresi 11. Ayet 21 Nisan 2015
445 Nisa Süresi 8. Ayet – Miras (Vasiyet) 14 Nisan 2015
446 Nisa Süresi 8. Ayet – Miras 7 Nisan 2015
447 Nisa Süresi 6. Ayet – Miras’da Asabelik 31 Mart 2015
448 Nisa Süresi 6. Ayet – Yetim ve Öksüz Çocuklar 24 Mart 2015
449 Nisa Süresi 3.Ayet – Çok Eşlilik 17 Mart 2015
450 Nisa Süresi 2.Ayet – Evlilik Yaşı 10 Mart 2015
451 Nisa Süresi 1. Ayeti ve Devamı – Kadın ve Erkeğin Yaratılışı 3 Mart 2015
452 Al-i İmrân Süresi 196 – Dünyalıkla İmtihan 24 Şubat 2015
453 Al-i İmrân Suresi 188. Ayet – Yaratılan Ayetlerdeki Zikir 17 Şubat 2015
454 Al-i İmrân Suresi 187. Ayet – Kur’ân’ı Anlatma Görevi 10 Şubat 2015
455 Al-i İmrân Suresi 186. Ayet – Gayrimüslimlerle İlişkiler 3 Şubat 2015
456 Al-i İmrân Suresi 183. Ayet – Geleneksel Dinin Çıkmazları 27 Ocak 2015
457 Al-i İmrân Suresi 180. Ayet – Cimrilik Eden Kendine Eder 20 Ocak 2015
458 Ali İmran Suresi 179- Ayet – Kur’an’ı Merkeze Koyma Zorunluluğu 13 Ocak 2015
459 Al-i İmrân Suresi 169-172. Ayetler – Güven ve Kararlılık 6 Ocak 2015
460 Al-i İmrân Suresi 164-168. Ayetler – Allah’ın Bilgisi ve Kader 30 Aralık 2014
461 Al-i İmrân Suresi 156-161. Ayetler – Hoşgörülü ve İlkeli Olmak 23 Aralık 2014
462 Al-i İmrân Suresi 149-154. Ayetler – Sabır ve Cihat İmtihanı 3 16 Aralık 2014
463 Al-i İmrân Suresi 142-148. Ayetler – Sabır ve Cihat İmtihanı 2 9 Aralık 2014
464 Al-i İmrân Suresi 140-142. Ayetler – Sabır ve Cihat İmtihanı 2 Aralık 2014
465 Al-i İmrân Suresi 137-140. Ayetler – Allah’a Güvenenler En Üstünlerdir 25 Kasım 2014
466 Al-i İmrân Suresi 137-139. Ayetler-Sünnetullah Kavramı 18 Kasım 2014
467 Al-i İmrân Suresi 132-136. Ayetler 11 Kasım 2014
468 Al-i İmrân Suresi 130-131. Ayetler – Faiz ve Ekonomi 4 Kasım 2014
469 Al-i İmrân Suresi 121-129. Ayetler 28 Ekim 2014
470 Al-i İmrân Suresi 116-120. Ayetler 21 Ekim 2014
471 Al-i İmrân Suresi 109-115. Ayetler 14 Ekim 2014
472 Kurban İbadeti ve Bayram Ahlakı 30 Eylül 2014
473 Ehl’i Kitap ile İlişkiler 23 Eylül 2014
474 Gayri Müslimler ile İlişkiler 16 Eylül 2014
475 Al-i İmrân Suresi 104-108. Ayetler 9 Eylül 2014
476 Al-i İmrân Suresi 100-105. Ayetler – Allah’ın İpine Sarılmak 2 Eylül 2014
477 Al-i İmrân Suresi 98-101. Ayetler 26 Ağustos 2014
478 Âl-i İmrân Suresi 96-97.ayetler 19 Ağustos 2014
479 Âl-i İmrân Suresi 92-93.ayetler 12 Ağustos 2014
480 Tevbe Nedir? Nasıl Yapılır? 7 Ağustos 2014
481 Yatsı Namazı ve İmsak Vakti 24 Haziran 2014
482 Esirlere Yapılması Gereken Muamele 17 Haziran 2014
483 Ali-İmran Suresi 90. Ayet 10 Haziran 2014
484 Ali-İmran Suresi 85-89. Ayetler 3 Haziran 2014
485 Ali-İmran Suresi 83-84. Ayetler 27 Mayıs 2014
486 Ali-İmran Suresi 81-82. Ayetler 20 Mayıs 2014
487 Ali-İmran Suresi 81. Ayet 13 Mayıs 2014
488 Ali-İmran Suresi 78-80. Ayetler – Nebimizin Sözleri Vahiy midir? 6 Mayıs 2014
489 Ali-İmran Suresi 78. Ayet – Kur’an ile Aldatanlar-3 Paralel Din 29 Nisan 2014
490 Ali-İmran Suresi 78. Ayet – Kur’an ile Aldatanlar-2 Paralel Din 22 Nisan 2014
491 Ali-İmran Suresi 78. Ayet – Kur’an ile Aldatanlar-1 Paralel Din 15 Nisan 2014
492 Ali-İmran Suresi 77. Ayet 8 Nisan 2014
493 Geçici Zaferi Kalıcı Hale Getirmek 1 Nisan 2014
494 Ali-İmran Suresi 70-77. Ayetler 25 Mart 2014
495 Ali-İmran Suresi 64-69. Ayetler 11 Mart 2014
496 Ali-İmran Suresi 64. Ayet – Dinler Arası Diyalog İhaneti 4 Mart 2014
497 Ali-İmran Suresi 60-64. Ayetler – Kur’an’da Mehdilik 25 Şubat 2014
498 Ali-İmran Suresi 56-59. Ayetler – İsa (a.s) ve Adem (a.s)’ın Yaratılışları 18 Şubat 2014
499 Ali-İmran Suresi 51-55. Ayetler – İsa a.s’ın İstismarı 11 Şubat 2014
500 Ali-İmran Suresi 51-55. Ayetler – İsa a.s’ın İstismarı – 2 (Şahs-i Manevi) 11 Şubat 2014
501 Ali-İmran Suresi 49-51. Ayetler – İsa a.s. Hayatı 4 Şubat 2014
502 Yahudilere Temiz Yiyeceklerin Haram Kılınması 4 Şubat 2014
503 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? – 4 28 Ocak 2014
504 Ali-İmran Suresi 44-48. Ayetler 28 Ocak 2014
505 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? – 3 21 Ocak 2014
506 Ali-İmran Suresi 38-44. Ayetler – Meryem Ana 21 Ocak 2014
507 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? – 2 14 Ocak 2014
508 Ali-İmran Suresi 33-37. Ayetler – Zekeriyya a.s. ve Meryem Ana 14 Ocak 2014
509 Adil Yargılama Nasıl Olmalıdır? 7 Ocak 2014
510 Ali-İmran Suresi 33. Ayet – Haddini Aşmak 31 Aralık 2013
511 Allah’ın Kullarını, Allah’ın Kitabına Davet 24 Aralık 2013
512 Ali-İmran Suresi 33. Ayet 17 Aralık 2013
513 Ali-İmran Suresi 30. Ayet 10 Aralık 2013
514 Ali-İmran Suresi 29. Ayet 3 Aralık 2013
515 Ali-İmran Suresi 28-30. Ayetler – Kafirleri Dost Edinmek 26 Kasım 2013
516 Ali-İmran Suresi 27. Ayet 19 Kasım 2013
517 Ali-İmran Suresi 26-27. Ayetler 12 Kasım 2013
518 Ali-İmran Suresi 19-25. Ayetler – Allah’ın Kitabına Teslim Olmak yada Olmamak 5 Kasım 2013
519 Ali-İmran Suresi 14-20. Ayetler – Müslümanların Kur’an Karşısındaki Tavırları 29 Ekim 2013
520 Dünya Sevgisi 22 Ekim 2013
521 Ali-İmran Suresi 8-12. Ayetler – Muhkem Müteşabih Ayetler – 3 8 Ekim 2013
522 Ali-İmran Suresi 7. Ayet – Muhkem Müteşabih Ayetler – 2 1 Ekim 2013
523 Muhkem ve Müteşabih Ayetler 24 Eylül 2013
524 Ali-İmran Suresi 5-6. Ayetler 17 Eylül 2013
525 Kur’an’da Furkan Kavramı 10 Eylül 2013
526 Ebubekir Sifil ve Faruk Beşer’e Cevaplar 27 Ağustos 2013
527 Kur’an’ı İkinci Sıraya Koymak 20 Ağustos 2013
528 Kur’an’ın Önceki Kitapları Tasdiki 20 Ağustos 2013
529 Ali-İmran Suresi 1-2. Ayetler 13 Ağustos 2013
530 Bakara Suresi 285-286 Ayetler 2 Temmuz 2013
531 Bakara Suresi 284-Ayet Kişinin İçinde Olanlardan Sorumluluğu 25 Haziran 2013
532 Bakara Suresi 283. Ayet – Vasiyet ve Rehin 18 Haziran 2013
533 Bakara Suresi 282. Ayet – 11 Haziran 2013
534 Kur’an’daki Musa-Hızır Kıssasının Kader Konusu ile İlgisi 4 Haziran 2013
535 Bakara Suresi 282. Ayet – Daru’ul-harpte Faiz, Borcun Zekata Sayılması ve Borcun Belgelenmesi 28 Mayıs 2013
536 Bakara Suresi 278-280. Ayetler 14 Mayıs 2013
537 Bakara Suresi 277-279. Ayetler-Kredi Sisteminin Ekonomiye Etkisi 7 Mayıs 2013
538 Bakara Suresi 275-276. Ayetler 30 Nisan 2013
539 Bakara Suresi 274. Ayet 23 Nisan 2013
540 Bakara Suresi 270-273. Ayetler – Yardımı İncitmeden Yapmak 16 Nisan 2013
541 Bakara Suresi 269. Ayet – Hikmet ve Sünnet 9 Nisan 2013
542 Bakara Suresi 267. Ayet 2 Nisan 2013
543 Bakara Suresi 262-266. Ayetler 26 Mart 2013
544 Kader İnancının Hesap Günündeki Yansımaları 19 Mart 2013
545 Kader İnancının Dini Hayata Yansımaları 12 Mart 2013
546 Allah’ın Bilgisi ile İlgili Ayetler 5 Mart 2013
547 Allah’ın Gayb Bilgisi 26 Şubat 2013
548 Doğru Allah İnancı 19 Şubat 2013
549 İnsanın Kaderi Ne Zaman Yazılır 12 Şubat 2013
550 Allah’ın İlmi ve İradesi 5 Şubat 2013
551 Bakara Suresi 261. Ayet ve Kader Konusuna Cevaplar 22 Ocak 2013
552 Kader Konusunda Yapılan Tenkitlere Cevaplar – 2 15 Ocak 2013
553 Kader Konusunda Yapılan Tenkitlere Cevaplar 8 Ocak 2013
554 Başımıza Gelenler Ne Zaman Yazılır? 1 Ocak 2013
555 Allah’ın Bilgisi ve Kader 25 Aralık 2012
556 Canlıların İlk Yaratılışı ve Yaratılışın Tekrarı 18 Aralık 2012
557 Bakara Suresi 258. Ayet – Üzeyir(a.s.) Allah’ın Oğlu mudur? 11 Aralık 2012
558 İbrahim As’ın Tağuta Karşı Tavrı 4 Aralık 2012
559 Bakara Suresi 257-258. Ayetler 27 Kasım 2012
560 İnandığı Gibi Yaşama Hürriyeti 20 Kasım 2012
561 Bakara Suresi 255. Ayet – Allah İnancı (Ayetu’l Kursi) 13 Kasım 2012
562 Bakara Suresi 254. Ayet 6 Kasım 2012
563 Resul Kavramının İçinin Boşaltılması 30 Ekim 2012
564 Kurban Bayramının Vakti ve Bayram İle İlgili Hükümler 23 Ekim 2012
565 Kur’an Sünnet Bütünlüğünde Kurban İbadeti 16 Ekim 2012
566 Bakara Suresi 246-252. Ayetler – Allah’a Güvenen Kazanır 9 Ekim 2012
567 Bakara Suresi 240-245. Ayetler 2 Ekim 2012
568 İddet Bekleyen Kadının Geçindirilmesi 2 Ekim 2012
569 Ölüm İddeti Bekleyen Kadının Evden Çıkması 2 Ekim 2012
570 Ölüm, Allaha Ait Bir Karardır 2 Ekim 2012
571 Kaza Namazı Yoktur, Korku Namazı Nedir? 25 Eylül 2012
572 Bakara Suresi 235. Ayet 18 Eylül 2012
573 Bakara Suresi 234. Ayet 11 Eylül 2012
574 Bakara Suresi 233. Ayet 4 Eylül 2012
575 Bakara Suresi 230. Ayet 28 Ağustos 2012
576 Kadir Gecesi 14 Ağustos 2012
577 Evlilik İle İlgili Mezheplerin Hataları 7 Ağustos 2012
578 Oruçla Alakalı Güncel Meseleler 31 Temmuz 2012
579 Bakara Suresi 185-187. Ayetler 24 Temmuz 2012
580 Nikahın Denetlenmesi 26 Haziran 2012
581 Bakara Suresi 230. Ayet 19 Haziran 2012
582 Kadının Boşama Hakkı İftida 3 12 Haziran 2012
583 Kadının Boşanması 5 Haziran 2012
584 Boşanma (Talak ve İftida) 29 Mayıs 2012
585 Kur’an’da Erkeğin Eşini Boşaması 22 Mayıs 2012
586 İla ve Yemin 15 Mayıs 2012
587 Bakara Suresi 222. Ayet 8 Mayıs 2012
588 Farklı Dinden Olanların Evliliği 1 Mayıs 2012
589 Yetimlerle İlgili Ayetler 24 Nisan 2012
590 Artan Malın Hepsi Verilecek mi? 17 Nisan 2012
591 Peygamberi Yanlış Algılamak 10 Nisan 2012
592 Bakara Suresi 218-219. Ayetler – İçki ve Kumar Yasağı 3 Nisan 2012
593 Bakara Suresi 214-217. Ayetler 27 Mart 2012
594 Dinlerde Süreklilik ve Allah’ın Kitabına Uyma Zorunluluğu 20 Mart 2012
595 Kafir ve Münafıkların Davranışları 13 Mart 2012
596 Şeytan Taşlama 6 Mart 2012
597 Bakara Suresi 197-202. Ayetler 28 Şubat 2012
598 Hac Farklı Zamanlarda Yapılabilir mi? 21 Şubat 2012
599 Hac Kurbanı 14 Şubat 2012
600 Faizin Ekonomiye Etkileri – Doç.Dr. Servet Bayındır 7 Şubat 2012
601 Ekonomi Krediye Değil Zekatla Gelişir 31 Ocak 2012
602 Ceza Yargılamasında Objektif Delil 24 Ocak 2012
603 Bakara Suresi 190-191. Ayetler – Savaş Hukukunun Temel Kuralı 17 Ocak 2012
604 Bakara Suresi 188. Ayet – 1 – Rüşvet 10 Ocak 2012
605 Bakara Suresi 188. Ayet – 2 – Hilal Hesapla Belirlenir 10 Ocak 2012
606 Bakara Suresi 183-187. Ayetler 3 Ocak 2012
607 Çağdaş Kölelik Sistemi – Kredi 27 Aralık 2011
608 Özel Hayatın Gizliliği 20 Aralık 2011
609 Bakara Suresi 180-183. Ayetler – Vasiyet ve Miras 13 Aralık 2011
610 Bakara Suresi 180-181. Ayetler – Mirası Paylaştırma Görevi 6 Aralık 2011
611 Bakara Suresi 178-179. Ayetler – Ölüm Cezası 29 Kasım 2011
612 Bakara Suresi 178-179. Ayetler – Kur’an’da Kısas Cezası 22 Kasım 2011
613 Bakara Suresi 177. Ayet – Allah Yolunda İyi Olanlar 15 Kasım 2011
614 Ayet ve Hadislere Göre Kurban İbadeti 1 Kasım 2011
615 Allah’ın Evliyası Kimlerdir? 25 Ekim 2011
616 Bakara Suresi 172-175. Ayetler – Helal Gıda 18 Ekim 2011
617 B. 171. Ayet – Kalp, Göz ve Kulakların Mühürlenmesi Ne Demektir? 11 Ekim 2011
618 Bakara Suresi 168-170. Ayetler – Hayvan Kesimi ve Deniz Ürünleri 4 Ekim 2011
619 Bakara Suresi 163-167. Ayetler – Allah İle İlişkiyi Koparmak 27 Eylül 2011
620 Bakara Suresi 159-162. Ayetler – Ayetleri Gizlemek Küfürdür 20 Eylül 2011
621 Bakara Suresi 158. Ayet – Geleneğin Kur’an ve Sünnet Anlayışı 13 Eylül 2011
622 Bakara Suresi 155-157. Ayetler – Sıkıntıyı Bunalıma Dönüştürmemek 6 Eylül 2011
623 Kadir Gecesi 23 Ağustos 2011
624 Sosyal ve Ekonomik Açıdan Zekat 16 Ağustos 2011
625 Kur’an ve Sünnet Işığında Teravih Namazı 9 Ağustos 2011
626 Bakara Suresi 183-186. Ayetler – Oruç 2 Ağustos 2011
627 Bakara Suresi 154. Ayet 5 Temmuz 2011
628 Kutuplara Yapılan İkinci Yolculuk 30 Haziran 2011
629 Bakara Suresi 153. Ayet – Allah’tan Başkasından Yardım İstenir mi? 14 Haziran 2011
630 Bakara Suresi 152. Ayet – Allah’ı Zikir 7 Haziran 2011
631 Bakara Suresi 152. Ayet – Kur’an’da Hikmet Kavramı 31 Mayıs 2011
632 Bakara Suresi 151-152. Ayetler – Sahabenin Kur’an Eğitimi 24 Mayıs 2011
633 Bakara Suresi 142-150. Ayetler -“Kıblenin Değişmesi” 17 Mayıs 2011
634 Bakara Suresi 142. Ayet 10 Mayıs 2011
635 Bakara Suresi 139-141. Ayetler 3 Mayıs 2011
636 Bakara Suresi 135-138. Ayetler 26 Nisan 2011
637 Kur’an’da Peygamber Algısı 19 Nisan 2011
638 Bakara Suresi 130-134. Ayetler 12 Nisan 2011
639 Bakara Suresi 124-130. Ayetler 5 Nisan 2011
640 İbrahim (A.S.)’ın Geçirdiği İmtihanlar – 2 29 Mart 2011
641 İbrahim (A.S.)’ın Geçirdiği İmtihanlar 22 Mart 2011
642 Bakara Suresi 124-128. Ayetler 15 Mart 2011
643 Bakara Suresi 122-123. Ayetler 8 Mart 2011
644 Bakara Suresi 121. Ayet 1 Mart 2011
645 Bakara Suresi 120. Ayet 22 Şubat 2011
646 Bakara Suresi 117-119. Ayetler 15 Şubat 2011
647 Bakara Suresi 116. Ayet 8 Şubat 2011
648 Kutuplarda Namaz Vaktinin Tespiti 1 Şubat 2011
649 Bakara Suresi 114-115. Ayetler 25 Ocak 2011
650 Bakara Suresi 113. Ayet 18 Ocak 2011
651 Bakara Suresi 110-112. Ayetler 11 Ocak 2011
652 Bakara Suresi 109. Ayet – “Ehl-i Kitabın Kıskançlıkları” 4 Ocak 2011
653 Bakara 108. Ayet – “Ehl-i Kitap ve Müşriklerin Peyg. İstekleri” 28 Aralık 2010
654 Bakara Suresi 105-107. Ayetler – İlahi Kitaplarda Nesh 21 Aralık 2010
655 Bakara Suresi 104. Ayet – İlahi Kitapların Tahrifi 14 Aralık 2010
656 Bakara Suresi 102-104. Ayetler 7 Aralık 2010
657 Bakara Suresi 97-102. Ayetler 30 Kasım 2010
658 Bakara Suresi 91-96. Ayetler 23 Kasım 2010
659 Hayvan Kesimi 9 Kasım 2010
660 Hayvan Kesimi – Sorular ve Cevaplar 9 Kasım 2010
661 Kurban İbadeti 2 Kasım 2010
662 Kurban İbadeti – Sorular ve Cevaplar 2 Kasım 2010
663 Konulu Kuran Sohbetleri – Hacc İbadeti 26 Ekim 2010
664 Konulu Kuran Sohbetleri – Hacc İbadeti – Sorular ve Cevaplar 26 Ekim 2010
665 Bakara Suresi 87-90. Ayetler 19 Ekim 2010
666 Bakara Suresi 84-86. Ayetler 12 Ekim 2010
667 Bakara Suresi 83. Ayet – 4. Bölüm 5 Ekim 2010
668 Bakara Suresi 83. Ayet – 3. Bölüm 28 Eylül 2010
669 Bakara Suresi 83. Ayet – 2. Bölüm 21 Eylül 2010
670 Bakara Suresi 83. Ayet 14 Eylül 2010
671 Bakara Suresi 80-82. Ayetler / Günaha Batma ve Sonuçları 31 Ağustos 2010
672 Bakara Suresi 78-79.Ayetler – Kendi Kitaplarını Kuran Gibi Gösterenler 24 Ağustos 2010
673 Bakara Suresi 74-77. Ayetler / İman ve Küfür İlişkisi 17 Ağustos 2010
674 Bakara Sûresi 183-187.Ayetler / Oruç 10 Ağustos 2010
675 Bakara Sûresi 72-73.Ayetler – Ölülerin Diriltilmesi 6 Temmuz 2010
676 Bakara Sûresi 65-71.Ayetler – Kurbanlık Boğa Olayı 29 Haziran 2010
677 Bakara Sûres 65.Ayet – Allah’a İsyanın Dünyadaki Sonuçları 22 Haziran 2010
678 Bakara Sûresi 64.Ayet – Yahudilerden Alınan Söz 15 Haziran 2010
679 Bakara Sûresi 62.Ayet – Kimler Cennete Girer 8 Haziran 2010
680 Bakara Sûresi 61.Ayet – Tarım ve Avcı Toplumu 25 Mayıs 2010
681 Bakara Suresi 60. Ayet – Mucize ve Keramet 18 Mayıs 2010
682 Bakara Sûresi 58-59 – Ehl-i Kitabın Dünya Hakimiyeti Beklentisi 11 Mayıs 2010
683 Bakara Sûresi 53-58 Ayetler – Hz. Musa’ya İnen Kitap 4 Mayıs 2010
684 Bakara Sûresi 50-52 Ayetler – Yahudilerin Denizi Geçme Mucizesi 27 Nisan 2010
685 Bakara Sûresi 47-52 Ayetler – Yahudilere Verilen Nimetler 20 Nisan 2010
686 Bakara Sûresi 40-46 Ayetler – Yahudilerin Peygamber Beklentisi 13 Nisan 2010
687 Bakara Sûresi 39.Ayet – İnsanların ve Cinlerin Ortak Sorumluluğu 6 Nisan 2010
688 Bakara Sûresi 34-39 Ayetler 30 Mart 2010
689 Bakara Sûresi 34.Ayet – Hz. Adem (as) ve Cenneti 23 Mart 2010
690 Bakara Sûresi 31.Ayet – Hz. Adem’e Eşyanın İsimlerinin Öğretilmesi 16 Mart 2010
691 Bakara Sûresi 30.Ayet – Halifelik 9 Mart 2010
692 Bakara Sûresi 29.Ayet / Göklerin ve Yerin Yaratılışı 2 Mart 2010
693 Bakara Sûresi 28.Ayet / Reenkarnasyon İddialarına Kur’an’dan Cevaplar 23 Şubat 2010
694 Bakara Sûresi 26-27 Ayetler – Allah’a Teslimiyet 16 Şubat 2010
695 Bakara Sûresi (25) Ayet / Cennet ve Cennet Nimetleri 26 Ocak 2010
696 Bakara Sûresi (24-25) Ayetler 19 Ocak 2010
697 Bakara Sûresi (23-24) Ayetler 12 Ocak 2010
698 Bakara Sûresi (21-22) Ayetler 5 Ocak 2010
699 Bakara Sûresi (7-20) Ayetler 29 Aralık 2009
700 Bakara Sûresi (5-7) -1 22 Aralık 2009
701 Bakara Sûresi (1-5) 15 Aralık 2009
702 Bakara Sûresi -1 8 Aralık 2009
703 Fatiha Sûresi -1 1 Aralık 2009
704 Bakara Sûresi (5-7 Ayetler) -1 22 Kasım 2009
705 Bakara Sûresi (1-5 Ayetler) -1 15 Kasım 2009
706 Fatiha Sûresi -1 8 Kasım 2009
707 Ehli Kitap ve Müşrikler 30 Haziran 2009
708 Nas Sûresi / Vesvese 28 Nisan 2009
709 Hased ve Nazar 21 Nisan 2009
710 Felak Sûresi / Şerden Korunma 17 Nisan 2009
711 İhlas Sûresi / Allah’ın Varlığı 7 Nisan 2009
712 Tebbet Sûresi / Beddua 31 Mart 2009
713 Nasr Sûresi / Allah’ın Yardımı 24 Mart 2009
714 Roma Ziyareti 17 Mart 2009
715 Kafirûn Sûresi / Kafirler 3 Mart 2009
716 Kevser Sûresi / Kurban 24 Şubat 2009
717 Maûn Sûresi / Dini Yalanlayanlar 17 Şubat 2009
718 Kureyş Sûresi / Kadınların Mahremsiz Yolculuğu 10 Şubat 2009
719 Fil Sûresi / Fil Olayı ve Yanardağ Patlaması 3 Şubat 2009
720 Hümeze Sûresi / Koğuculuk 27 Ocak 2009
721 Asr Sûresi / İyiliği ve Sabrı Tavsiye 20 Ocak 2009
722 Tekasür Sûresi / Çoğaltma Sevgisi ve Ölüm 13 Ocak 2009
723 Kur’anda İsrailoğulları 6 Ocak 2009
724 Karia Sûresi / Sevapların ve Günahların Tartılması 30 Aralık 2008
725 Cariyeler ve Sömürülen Cinsellikleri 23 Aralık 2008
726 Adiyat Sûresi / Aşırı Mal Sevgisinin Tehlikesi 16 Aralık 2008
727 Ayetler ve Hadisler Işığında Kurban 2 Aralık 2008
728 Ayetler ve Hadisler Işığında Mut’a Nikahı 25 Kasım 2008
729 Hac 11 Kasım 2008
730 Zilzal Sûresi / Hesap Günü 11 Kasım 2008
731 Zilzal Sûresi / Zelzele 4 Kasım 2008
732 Beyyine Sûresi / Hanifler 27 Ekim 2008
733 Beyyine Sûresi / Kafirler ve Müşrikler 27 Ekim 2008
734 Alak Sûresi / Namaz Vakitleri 14 Ekim 2008
735 Alak Sûresi / Yaratılış Safhaları 7 Ekim 2008
736 Kadr Sûresi / Kadir Gecesi 26 Eylül 2008
737 Alak Sûresi / Okumanın Önemi 16 Eylül 2008
738 Tin Sûresi / Salih Amel 9 Eylül 2008
739 İnşirah Sûresi / Zorluk ve Kolaylık 2 Eylül 2008
740 Oruç 26 Ağustos 2008
741 Duha Sûresi / Yetimlik 19 Ağustos 2008
742 Duha Sûresi / Peygamberin Yetimliği 12 Ağustos 2008
743 Leyl Sûresi / Cömertlik ve Cimrilik 15 Temmuz 2008
744 Şems Sûresi – İyilik ve Kötülük 8 Temmuz 2008
745 Beled Sûresi / İnsanın Vasıfları 1 Temmuz 2008
746 Fecr Sûresi / Kötülüğe Yönelmek 24 Haziran 2008
747 Gaşiye Sûresi / Kıyamet Günü 17 Haziran 2008
748 Ala Sûresi / Eşyanın Dili -2 10 Haziran 2008
749 Kur’anda Haram Kılınan Yiyecekler 3 Haziran 2008
750 Tekvir Sûresi / İsar Kelimesi 1 Haziran 2008
751 Ala Sûresi / Eşyanın Dili 27 Mayıs 2008
752 Avrupa’da Hayvan Kesimi 20 Mayıs 2008
753 Ala Sûresi / Kainatın Oluşumu 13 Mayıs 2008
754 Tarık Sûresi / Sabah Yıldızı 6 Mayıs 2008
755 Büruc Sûresi / Göğün Burçları -2 29 Nisan 2008
756 Büruc Sûresi / Göğün Burçları 22 Nisan 2008
757 İnşikak Sûresi / Mal ve Mülk ile Şımarma 8 Nisan 2008
758 İnşikak Sûresi / Göğün Yarılması 1 Nisan 2008
759 Mutaffifin Sûresi / İlliyyun 25 Mart 2008
760 Mutaffifin Sûresi / Ölçü ve Tartıda Hile 18 Mart 2008
761 İnfitar Sûresi / Göğün Yarılması 11 Mart 2008
762 Tekvir Sûresi / Mesiet ve İrade Toplantısı Değerlendirmesi 4 Mart 2008
763 Tekvir Sûresi / Kuranda Meşiet ve İrade 26 Şubat 2008
764 Tekvir Sûresi / Kıyamet Sahneleri 5 Şubat 2008
765 Abese Sûresi / Kıyamette İnsanların Durumu 29 Ocak 2008
766 Abese Sûresi / İnanç Hürriyeti 15 Ocak 2008
767 Abese Sûresi / Peygamberin Masumiyeti 8 Ocak 2008
768 Abese Sûresi / Peygamber Masum mudur? 1 Ocak 2008
769 Nâziat Sûresi / Kıyamet 25 Aralık 2007
770 Hac Sûresi / Hac İle İlgili Ayetler 18 Aralık 2007
771 Nâziat Sûresi / Yeniden Diriliş 11 Aralık 2007
772 Nâziat Sûresi / Ahiretle İlgili Hatırlatmalar 4 Aralık 2007
773 Nebe Sûresi / Hüküm Günü 13 Kasım 2007
774 Nebe Sûresi / Büyük Haber 6 Kasım 2007
775 Nebe Sûresi / Kıyamet Haberleri 30 Ekim 2007
776 Mûrselat Sûresi / Hakikatler 23 Ekim 2007
777 Mûrselat Sûresi / Alemin İdaresi 17 Ekim 2007
778 Ramazan Özel / Bayramdaki Görevlerimiz 9 Ekim 2007
779 2007 Ramazan Özel / Zekat ile İlgili Ayetler 2 Ekim 2007
780 2007 Ramazan Özel / Zekat – Sadaka 18 Eylül 2007
781 2007 Ramazan Özel / Ramazan ile İlgili Ayetler 11 Eylül 2007
782 İnsan Sûresi / İnsanın Yaratılışı 4 Eylül 2007
783 Kıyamet Sûresi / Kıyamet Sahnesi 31 Temmuz 2007
784 Kıyamet Sûresi / Kıyamet 24 Temmuz 2007
785 Müddessir Sûresi / 32-56.Ayetler 17 Temmuz 2007
786 Müddessir Sûresi / Faiz Yasağı 26 Haziran 2007
787 Müddessir Sûresi / İnsanları Uyarma 26 Haziran 2007
788 Müzzemmil Sûresi / Kur’an Okumanın Önemi 19 Haziran 2007
789 Müzzemmil Sûresi / Gece Kur’an Okumak 12 Haziran 2007
790 Müzzemmil Sûresi / Örtüsüne Bürünen 5 Haziran 2007
791 Ana Rahmindeki Sakat Ceninin Alınması 29 Mayıs 2007
792 2007 Ramazan Özel / Oruç ile İlgili Ayetler 25 Mayıs 2007
793 Kalem Sûresi / 32-52.Ayetler 25 Mayıs 2007
794 Cin Sûresi / Mescidler 22 Mayıs 2007
795 Cin Suresi 15 Mayıs 2007
796 Cin Suresi 8 Mayıs 2007
797 Cin Sûresi / İnsan ve Cinler 1 Mayıs 2007
798 Nuh Sûresi / Davet 24 Nisan 2007
799 Nuh Sûresi / Nuh Kıssası 17 Nisan 2007
800 Meâric Sûresi / İnkarcılar 10 Nisan 2007
801 Meâric Sûresi / Hesap Günü 4 Nisan 2007
802 Mearic Suresi 27 Mart 2007
803 Hakka Suresi / Gayrimüslimler ile İlişkiler 13 Mart 2007
804 Gayrimüslimler ile İlişkiler 13 Mart 2007
805 Hakka Sûresi / Helak Olan Kavimler 13 Mart 2007
806 Kalem Sûresi / 13-43.Ayetler 6 Mart 2007
807 Hakka Sûresi / Semûd ve Ad Kavmi 27 Şubat 2007
808 Hakka Sûresi / Kıyamet Günü 20 Şubat 2007
809 İnsanın Yaratılışı / Yokluk 6 Şubat 2007
810 İnsanın Yaratılışı / Ana Rahmi 23 Ocak 2007
811 Kalem Sûresi / Öğretmek 9 Ocak 2007
812 Ramazan Özel -Soru Cevap 2 Ocak 2007
813 Kurban Özel / Kurban İle İlgili Ayetler 26 Aralık 2006
814 Kalem Sûresi / Kalem’e Yemin 19 Aralık 2006
815 Süleymaniye Vakfı Hakkında 12 Aralık 2006
816 Mülk Sûresi 24.Ayet / İnsanın Gelişimi 5 Aralık 2006
817 Mülk Sûresi 23.Ayet / İnşâ Etmek 28 Kasım 2006
818 Mülk Sûresi 15.Ayet / Yeryüzü Nimetleri 21 Kasım 2006
819 Mülk Sûresi / Yardımlaşma 14 Kasım 2006
820 Tahrim Sûresi / Tevbe Etmek 30 Ekim 2006
821 Ramazan Özel / Oruç İle İlgili Ayetler -4 10 Ekim 2006
822 Ramazan Özel / Oruç İle İlgili Ayetler -3 3 Ekim 2006
823 Ramazan Özel / Oruç İle İlgili Ayetler -2 26 Eylül 2006
824 Ramazan Özel / Oruç İle İlgili Ayetler 19 Eylül 2006
825 Tahrîm Sûresi 3.Ayet / Haram Kılma Yetkisi 12 Eylül 2006
826 Tahrîm Sûresi / Peygamberlerin Haram Kılma Yetkisi 5 Eylül 2006
827 Talak Sûresi 8.Ayet / Boşanma -4 8 Ağustos 2006
828 Talak Sûresi 6.Ayet / Boşanma -3 1 Ağustos 2006
829 Talak Sûresi 4.Ayet / Boşanma -2 27 Temmuz 2006
830 Talak Sûresi / Boşanma 18 Temmuz 2006
831 Teğabun Sûresi 14.Ayet / İtaat 11 Temmuz 2006
832 Teğabun Sûresi / Cehennemlikler 4 Temmuz 2006
833 Teğabun Sûresi 5.Ayet / Kafir Kime Denir 20 Haziran 2006
834 Tegabûn Sûresi / Kafirlik 13 Haziran 2006
835 Teğabun Sûresi / Aldatmak 6 Haziran 2006
836 Münafikûn Sûresi / Ecel -2 30 Mayıs 2006
837 Münafikûn Sûresi 11. Ayet / Ecel 23 Mayıs 2006
838 Hz.İsa Gelecek mi? 20 Mayıs 2006
839 Münafikûn Sûresi / Münafıklar 20 Mayıs 2006
840 Münafikûn Sûresi / Allah Yolunda Olanlara Karşı Gelenler 16 Mayıs 2006
841 Münafikun Sûresi / Cuma Namazı 2 Mayıs 2006
842 Cum’a Sûresi / Cuma Namazı 25 Nisan 2006
843 Muhammed Sûresi 1-4 Ayetler / Aracılık ve Şirk 19 Nisan 2006
844 Cum’a Sûresi / Kitap Yüklenenler 18 Nisan 2006
845 Hz. İsa’nın Müjdesi 11 Nisan 2006
846 Saff Sûresi 3. Ayet / Ehli Kitabın Peygamberimize Bakışı 28 Mart 2006
847 Saff Sûresi / Ehli Kitabın Peygamberimize Bakışı 21 Mart 2006
848 Mümtehine Sûresi 13.Ayet / İftida – Bey’et 14 Mart 2006
849 Mümtehine Sûresi / İftida – Gayrimüslimlerle Evlilik 7 Mart 2006
850 Mümtehine Sûresi 10.Ayet / Kadınların Boşama Hakkı 28 Şubat 2006
851 Karikatür Olayı 14 Şubat 2006
852 Mümtehine Sûresi / Gayrimüslimlerle İlişkiler 14 Şubat 2006
853 Mücadele Sûresi 18.Ayet / Allah’ın İsimleri 31 Ocak 2006
854 Haşr Sûresi 11. Ayet / Münafıklar ve Karekterleri 19 Ocak 2006
855 Ganimet – Kurban 3 Ocak 2006
856 Fetih Suresi -15 / Tebük Seferi ve Münafıklar 28 Aralık 2005
857 Haşir Sûresi / Ganimet ve Nesir 27 Aralık 2005
858 Fetih Sûresi / Hudeybiye Sonrası Olaylar 21 Aralık 2005
859 Haşr Sûresi / Sürgün ve Ganimetler 20 Aralık 2005
860 Mücadele Sûresi / Allah’ın Gazab Ettiği Kişilerle İlişkiler 13 Aralık 2005
861 Mücadele Sûresi / Allah’a ve Peygamberine Karşı Gelmek 6 Aralık 2005
862 Mücadele Sûresi / Zihar ve Kefareti 22 Kasım 2005
863 Kur’anı Kerim’de Ehli Kitap 15 Kasım 2005
864 Hadid Sûresi / Demirin Önemi 8 Kasım 2005
865 Fetih Sûresi / İslam Müslümanlar ve Diğer Dinler 1 Kasım 2005
866 Ramazan Özel / Zekat 1 Kasım 2005
867 Ramazan Özel / Zekat ve Kadir Gecesi 25 Ekim 2005
868 Ramazan Özel / İnfak – Zekat 18 Ekim 2005
869 Ramazan Özel / Oruç 11 Ekim 2005
870 Ramazan Özel 4 Ekim 2005
871 Hadid Sûresi 20.Ayet 27 Eylül 2005
872 Hadid Sûresi 11.Ayet 20 Eylül 2005
873 Hadid Sûresi 7.Ayet / İnfak 13 Eylül 2005
874 Hadid Sûresi / Arş ve Kûrsi 6 Eylül 2005
875 Vakıa Sûresi 41. Ayet / Cehennemlikler 16 Ağustos 2005
876 Vakıa Sûresi / Cennet Nimetleri 9 Ağustos 2005
877 Rahman Sûresi / Cennette Hûriler ve Gilmanlar 3 Ağustos 2005
878 Rahman Sûresi 14. Ayet / Cinlerin Yaratılışı 26 Temmuz 2005
879 Rahman Sûresi / İnsanın Yaratılışı 19 Temmuz 2005
880 Kamer Sûresi 41.Ayet / Allah’ın Varlıklara Koyduğu Standart 12 Temmuz 2005
881 Kamer Sûresi 23.Ayet / Kur’anı Anlamak Kolaydır 5 Temmuz 2005
882 Necm Sûresi 33.Ayet / Şefaat 21 Haziran 2005
883 Necm Sûresi 26.Ayet / Şefaat 14 Haziran 2005
884 Necm Sûresi 19. Ayet / Şefaat 7 Haziran 2005
885 Necm Sûresi / İsra ve Miraç 31 Mayıs 2005
886 Necm Sûresi / Sünnet – Vahiy İlişkisi 24 Mayıs 2005
887 Fetih Sûresi 24.ayet / Hac Rüya ve Mekkenin Fethi 17 Mayıs 2005
888 Tur Sûresi / İsra Miraç Hristiyanlar ve Mucize 10 Mayıs 2005
889 Zariyat Sûresi / Siirt Konferansı ve Kadın Erkek Ayrımcılığı 26 Nisan 2005
890 Zariyat Sûresi 38.Ayet / Tevbe ve Zamanı 12 Nisan 2005
891 Zariyat Sûresi 41.Ayet / Kıssalar 3 Nisan 2005
892 Zariyat Sûresi 36.Ayet / Ecel-i Musemma 29 Mart 2005
893 Zariyat Sûresi / Gökten Rızık İnmesi 22 Mart 2005
894 Zariyat Sûresi / Gök Kapıları 15 Mart 2005
895 Kaf Sûresi / Kıyamet 8 Mart 2005
896 Kaf Sûresi / Kıyamet Günü ve Yeniden Dirilme 1 Mart 2005
897 Hucurat Sûresi 18.Ayet / İman İslam ve Münafıklar 22 Şubat 2005
898 Hucurat Sûresi 7. Ayet / İslam Kardeşliği 15 Şubat 2005
899 Başörtüsü ve Laiklik 12 Şubat 2005
900 Hucurat Sûresi / Öncelik Allah ve Elçisi 1 Şubat 2005
901 Kamer Sûresi / Peygamberlerine Karşı Çıkanların Sonu 28 Ocak 2005
902 Hucurat Suresi 25 Ocak 2005
903 Kur’an ve Sünnete Göre Kurban 18 Ocak 2005
904 İftida – Hudeybiye 14 Aralık 2004
905 Muhammed Sûresi (28-38) 30 Kasım 2004
906 Kadir Gecesi 19 Kasım 2004
907 Sadaka ve Zekat 1 Kasım 2004
908 Oruç ile ilgili ayetler 2 Ekim 2004
909 Zekat / Tevbe Sûresi 60.Ayet 13 Mayıs 2004
Kuran Dersi Canlı Yayın